Azerbaycan, dünyada yaşanan ekonomik ve mali krize rağmen ekonomisini krizin yarattığı olumsuz etkilere karşı olabildiğince önlemler alarak korumaya çalışmıştı. Azerbaycan her mecrada, özellikle ekonomik alanda dinamik gelişimini başarıyla sürdüren farklı düşünce ve görüşlere açık bir ülke. Son zamanlarda petrol fiyatlarının önemli bir ölçüde düşmesine rağmen, ülke ekonomisi gelişimini sürdürüyor. Ülke ekonomisi son 10 yılda 3 kat büyüdü, yoksulluk ve işsizlik oranı önemli ölçüde düştü. Şu an itibarıyla ilgili göstergeler yüzde 5 düzeyinde... Petrol dışı sanayi ise 2015 yılında yüzde 8.4 oranında artış gösterdi. Günümüz koşullarında siyasi, askeri ve mali nitelikteki krizlerin daha da arttığı göz önünde bulundurulduğunda ekonomik gelişimi muhafaza etmek hiç şüphesiz büyük bir başarı anlamına geliyor. Petrol fiyatları, 2015 yılı boyunca üç kez düştü. Bu sebeple Azerbaycan’ın petrol gelirlerinin azalmasıyla birlikte bütçe gelir ve giderleri de azaldı. Azerbaycan, 2015 yılında bütçe giderlerinde büyük ölçüde tasarrufa gitmeye muvaffak oldu. Ne yazık ki, dünyada yaşanan olumsuz gelişmeler, 2016 yılı için de devam ediyor. Mevcut durumda Azerbaycan hükümetinin önündeki başlıca görev, makro ekonomik istikrarı sağlamak ve enflasyonu normal seviyede tutmak. 2015 yılı sonuçlarına göre, ülkede enflasyon yüzde 4’ten az oldu. Azerbaycan hükümeti, 2016 yılı içinde de bu rakamı en düşük seviyede tutmaya çalışıyor.
Yatırım ortamı daha da iyileştiriliyor
Son yıllarda Azerbaycan’da yerli üretime büyük önem verilmeye başlandı. Bu doğrultuda hem devlet hem de özel sektör yatırımlar devam ediyor. Ülkede iş ortamının daha da iyileştirilmesi, gereklilik arz etmeyen denetimlerin ortadan kaldırılması ve ruhsatlarla ilgili durumun iyileştirilmesi için ekonomik reformlar konusunda çalışmalar devam ediyor. Azerbaycan’da ekonomik ve finans sektörünün şeffaflaşması süreci de hızla sürdürülüyor. Davos Dünya Ekonomik Forumu tarafından dünya ülkeleri ekonomilerinin rekabet gücü sıralamasında Azerbaycan 40., Bağımsız Devletler Topluluğu coğrafyasında ise yeniden 1. sırada yer aldığını belirtmekte yarar var. Hiç şüphesiz ki petrol dışı sektör, ülke ekonomisinde lokomotif görevi görüyor olmasına karşın Azerbaycan, kapsamlı ve çeşitlilik arz eden bir ekonomiye sahip. Petrol dışı sektör, gayrisafi yurtiçi hasılanın yaklaşık yüzde 70’ini oluşturuyor. Amacımız önümüzdeki yıllarda petrol dışı sektörün daha da hızlı gelişimini sağlamak.
Güney Gaz koridoru, kıtaları birleştiriyor
Ülkenin zengin petrol ve doğal gaz kaynaklarıyla bütünleşik bir şekilde seyreden hedefe yönelik ekonomik politikası, enerji alanında da büyük çalışmaların gerçekleştirilmesine imkan sağladı. Azerbaycan tarafından başlatılan atılım ve projeler günümüzde bölgenin sınırlarını aşarak kıtaları birleştiriyor. Enerji güvenliği konusuna bakıldığında ise Azerbaycan artık Avrupa’nın enerji güvenliğinde önemli bir rol oynuyor. Bu bakımdan “Güney Gaz Koridoru” projesinin faaliyete başlaması tarihi bir olayı ifade ediyor. Güney Gaz Koridoru, dört projeden oluşuyor. Birincisi, “Şahdeniz-2” etabının işletilmesi. Şahdeniz yatağındaki gaz rezervleri, bir trilyon metreküpten fazla. Genel olarak, Azerbaycan’ın diğer yatakları ile birlikte gaz rezervleri 2.6 trilyon metreküpten oluşuyor. İkinci proje, Azerbaycan’ı Gürcistan ile birleştiren Güney Kafkasya boru hattının genişlendirilmesidir. Üçüncü proje, Trans-Anadolu doğal gaz boru hattı (TANAP) projesi. 2012 yılında Azerbaycan ile Türkiye arasında imzalanan bu projeye göre, boru hattı Türkiye-Gürcistan sınırından Türkiye- Yunanistan sınırına kadar uzanacak. Dördüncüsü ise Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) projesidir. Bu proje bazında gaz hattının Yunanistan’dan Arnavutluk’a, oradan da Adriyatik Denizi’nin altından geçerek İtalya’ya ulaşacak. Tüm bu dört proje “Güney Gaz Koridoru”nu oluşturuyor.
“Avrupa’nın enerji güvenliğini sağlayacağız”
Bu dört projede önemli paya sahip olan Azerbaycan, TANAP projesinde ise ana hissedar konumuna sahip. Güney Gaz Koridoru’nun faaliyete başlamasıyla birlikte, birçok ülke alternatif gaz kaynağı olarak Azerbaycan gazına erişim elde edecek. Türkiye, Gürcistan, Yunanistan, Bulgaristan, Arnavutluk ve İtalya, Güney Gaz Koridoru projesinin katılımcıları arasında yer alıyor. Aynı zamanda Karadağ, Bosna Hersek, Hırvatistan bu projeye katılma konusunda Azerbaycan tarafı ile mutabık kaldı. Böylece Azerbaycan, Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında çok önemli ve güvenilir ortağa dönüştü. Ulaşım altyapısının gelişmesi Azerbaycan’nın öncelikli hedeflerden biri. Bugün modern teknolojilerin uygulanması ve komşu devletlerin katılımıyla tarihi “İpek Yolu” yeniden canlandırılıyor. Mevcut durum itibarıyla inşası devam eden Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı, Azerbaycan ve Gürcistan’dan geçerek Türkiye’ye uzanacak ve ilk defa olarak Azerbaycan’ı demiryolu aracılığıyla Avrupa ile birleştirecektir. Bu husus, tarihi bir öneme de sahip. Ayrıca Azerbaycan’da başlıca uluslararası havaalanları da inşa ediliyor. Hazar havzasında en büyük ticaret limanı olacağı öngörülen yeni uluslararası deniz ticareti limanı da inşaat aşamasında. E-devlet uygulamaları hız kazandı Ulaşım altyapısında olduğu gibi ülkemizde modern teknolojilerin çeşitli alanlarda uygulanmasına da önem veriliyor. Azerbaycan “Azerspace-1” ve “Azersky” uydularının uzaya gönderilmesiyle birlikte dünya uzay merkezindeki yerini aldı. Ülkemizde modern yönetimin pekiştirilmesi ve şeffaflığın artırılması doğrultusunda “e-devlet” uygulamasının oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılıyor. Kamu kurumları, “ASAN hizmet” merkezleri aracılığıyla ülke nüfusuna elektronik hizmetler veriyor. Şu anda Azerbaycan’da 10 ASAN Hizmet Merkezi faaliyet gösteriyor. Bu merkezlerde, devlet organları tarafından 30 alanda 112, yardımcı fonksiyonel alanlarda ise 140 hizmet sunuluyor. Ayrıca sayısı 10’a varan seyyar otobüs ülkenin farklı bölgelerine hizmet götürüyor. ASAN Hizmet’in faaliyete başlamasının üzerinden dört yıl geçti. Bu süre zarfında 11 milyon kişi hizmetten yararlandı ve bu hizmetten memnuniyet oranı yüzde 98’e yakın. Hatta bazı ülkeler, bizim bu alanda tecrübemizi kullanmaya başladı.
Dünyanın en büyük zincirleri Azerbaycan’da
Ülkemizde sosyal altyapı projeleri de başarıyla gerçekleştiriliyor. Son yıllarda çok sayıda okul ve sağlık ocağında onarım ve yeniden inşa işlemleri yapıldı. Azerbaycan’da turizm sektörünün gelişimine de özel önem veriliyor. Başkent Bakü’nün yanı sıra ülke çapında da başta modern turizm ve dinlenme tesisleri olmak üzere otel kompleksleri inşa edildi. Son birkaç yılda dünyanın en ünlü beş yıldızlı otel markaları Azerbaycan’da faaliyet göstermeye başladı. Bakü’de şimdi dünyanın önde gelen otel zincirleri bulunuyor. Turizmin gelişmesi, petrol dışı sektörde bu alanın ağırlık merkezi olduğunu bir kez daha teyit ediyor. Son olarak Azerbaycan’ın dünyada çok kültürlülük merkezlerinden biri olarak bilindiği ve halkının bununla gurur duyduğunu da belirtmek gerekiyor.
