Katkı maddesi türleri

Katkı maddesi türleri

Yüksek performanslı yağlayıcılara ulaşmak için günümüzde halen kapsamlı araştırmalara devam edilmektedir. Çünkü günümüz teknolojisindeki mevcut yağlayıcıların sahip oldukları özellikler hala mükemmel değildir. Yağlayıcı katkı maddeleri, performansı artırmanın etkili bir yoludur. Günümüzdeki gelişmiş yağlayıcılar genellikle, baz yağı ve katkı maddelerinden oluşmaktadır. Yağlayıcı maddenin ana bileşeni olan baz yağ, birincil özelliklerini belirlemektedir. Katkı maddeleri yağ formülasyonun daha azını oluştururken, yeni özelliklerin verilmesinde veya baz yağdaki dezavantajların telafisinde ve en aza indirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özel uygulamalarda rol alabilecek ve istenilen özelliklere sahip yüzeylerin birbiri üzerinde kolay kayma hareketi sağlamak için sürtünme motife ediciler, aşınma önleyiciler, korozyon önleyicileri, viskozite indeks geliştiriciler, yüksek basınç katkı maddeleri, antioksidanlar ve köpük giderici katkı maddeleri başta olmak üzere birçok katkı madde ajanları geliştirilmiş ve geliştirilemeye de devam edilmektedir. Mevcut enerji krizinin neden olduğu güçlüklerden dolayı, daha iyi sürtünme azaltıcı ve aşınmaya karşı dayanıklılık özelliklerine sahip yüksek performanslı yağlayıcı katkı maddelerine olan talep de artmaktadır.

Sürtünme katsayısı, yağlayıcının viskozitesi, sisteme uygulanan yük ve yüzeylerin kayma hızları arasındaki ilişki, makinalarda veya sistemlerde yaygın kullanılan destek elemanı grubundaki yataklar için grafiksel olarak gösterilmekte ve “Stribeck Eğrisi” olarak bilinmektedir.

 wx=

Bu grafikte genellikle düşey eksende sürtünme katsayısı olup yatay eksende sadece hız veya hn/P  boyutsuz ifade de olabilmektedir. Boyutsuz ifade de h yağlayıcı akışkanın dinamik viskozitesini, n kayma hızını ve P ise birim yatak yüzeyine düşen yükü temsil etmektedir. hn/P değeri minimum bir değere düşünceye kadar azaltıldığında, sürtünme katsayısı da düşmektedir. Genel bir yatak için bu minimum değer yaklaşık 0,001 - 0,002 olup ideal hidrodinamik yağlama şartı olarak kabul edilebilmektedir. Bu nokta geçiş noktası olup, hareketli yüzeylerde metal teması başladığından sürtünme katsayısı artmaktadır. Temasın artması ile sürtünme katsayısındaki artış devam etmektedir. Bu bölge karışık yağlama bölgesi olarak adlandırılmakta ve bu bölge için tipik sürtünme katsayısı değeri 0,02-0,10 arasındadır. Sonunda film çok ince olduğunda, sürtünme katsayısı, yağlayıcının viskozitesi, hız ve yükten bağımsız hale gelir ve 0,25 gibi değerine erişebilir. Bu bölge ise sınır yağlama şartları olarak adlandırılmaktadır.

Aşağıdaki şekilde ise genel olarak bir yatak için sürtünme katsayısının (Stribeck Eğrisi), yağ film kalınlığının ve aşınma miktarının hn/P ile değişimi birlikte gösterilmektedir. Şekilde ayrıca yağ katkı maddelerinin Stribeck Eğrisi ile ilişkisi de verilmektedir.

 wx=

1.02.2018 16:52:00
Prof. Dr. Ertuğrul Durak    

Köşe Yazıları - Son Eklenen Haberler

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – IV

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – IV

Kullanılmış atık yağların miktarı yağlama yağı tüketimine bağlıdır. Ne kadar çok yağ kullanılırsa o kadar fazla miktarda geri kazanılabilir atık yağ çıkar. ...

28.08.2023 15:30:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Madeni Yağ Analizinin Karbon Ayak İzi Azaltma Sürecindeki Katkısı

Madeni Yağ Analizinin Karbon Ayak İzi Azaltma Sürecindeki Katkısı

Günümüzde çevresel sürdürülebilirlik, endüstriler ve işletmeler için giderek daha önemli hâle gelmektedir. Karbon ayak ...

28.08.2023 15:20:00
Umut Arslan    
Sürdürülebilir ve Güvenilir Atık Yağ Yönetimi

Sürdürülebilir ve Güvenilir Atık Yağ Yönetimi

Atık yağlar, yüksek yağlayıcı içerikleri (%70 baz yağ, C18-C40), ekonomik önemleri ve artan miktarları (yaklaşık 250.000 ton / yıl) nedeniyle ülkemizde son ...

28.08.2023 15:15:00
Dr. Volkan Pelitli    
Yağlama Yağı Ambalajlama

Yağlama Yağı Ambalajlama

Hidrokarbon kökenli yağlama yağı ile ambalajı birlikte tüketiciye ulaşana dek yaşam döngüsünde hem akçeli maliyete hem de çevresel maliyete ...

28.08.2023 15:00:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Karbonca Zengin Atıklardan Yağlama Yağları Üretilebilir mi?

Karbonca Zengin Atıklardan Yağlama Yağları Üretilebilir mi?

Her gün endüstriyel üretim ve günlük yaşamın bir parçası olarak; karbon açısından oldukça zengin atık sular, arıtma çamurları, ...

12.06.2023 13:30:00
Dr. Volkan Pelitli    
Yakıt İstasyonunda Sürdürülebilir Yaşam

Yakıt İstasyonunda Sürdürülebilir Yaşam

Küçük, orta, büyük yakıt istasyonları çoklu girdili hizmet tesisleridir. Yakıt dolum, yağlama ve yıkama yapılırken varsa kafe ve marketleri ...

12.06.2023 13:00:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Sağlıklı Yağ, Mutlu Ekipman

Sağlıklı Yağ, Mutlu Ekipman

Hepimizin sağlıklı olup olmadığı kanımızdaki değerler ile doğru orantılıdır. Kan değerlerimizde enfeksiyon yoksa sağlıklı olduğumuzun göstergesidir. Bu durum ekipmanlarımız ...

12.06.2023 12:30:00
Umut Arslan    
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – III

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – III

Sanayileşmenin kaçınılmaz olumsuz sonuçlardan biri olan tehlikeli atıklar sorunu, günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkenin ...

12.06.2023 12:00:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – II

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – II

Petrol; yeryüzünde doğal olarak bulunan tüm sıvı hidrokarbonları (H-C) kapsar ayrıca bileşiminde az miktarda kükürt (S), azot (N), oksijen (O) ve ...

12.05.2023 12:00:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Çevre Dostu Yağlar Olabilir Mi?

Çevre Dostu Yağlar Olabilir Mi?

Yağlama yağları özellikle de hidrolik sistem yağları; sızıntılar, dökülmeler, hat kopmaları ve montaj arızaları nedeniyle engellenemez biçimde çevreye ...

9.05.2023 13:00:00
Dr. Volkan Pelitli