Trafo Kondisyonunda DGA Analizinin Önemi

Trafo Kondisyonunda DGA Analizinin Önemi

Küresel ekonomik gelişmeler, iklim krizi gibi birçok konu enerji üretim maliyetlerini ciddi şekilde etkilemiştir. Bu durum enerji tasarrufu ve sürdürülebilirliği konusunda, bizlere ciddi bir sorumluluk yüklemektedir. Bundan dolayı yazılarıma yağ analizlerinin enerji sektörü üzerindeki katma değerleri konusunda yön vermeye karar verdim.

Güvenli enerji akışı, tüm büyük elektrik dağıtım şirketleri için esastır. Bu durum güç transformatörlerini en önemli varlıklarından ve en büyük yatırımlarından biri haline getirir. Bundan dolayı da bu varlıkların kesintisiz bir şekilde enerji üretmesi , sürdürülebilir bir operasyon için de ekipmanın kondisyonu periyodik olarak takip edilmesi gerekir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde trafo filoları, ortalamanın üzerinde yüklerle tasarım ömürlerinin ötesinde çalışmaktadır. Bu nedenle trafoda kullanılan yağın durum değerlendirilmesi çok önemlidir ve güvenilir ekonomik yöntemlerden biridir.

Zamanla, bir transformatörün yalıtım malzemeleri (ark, korona deşarjı, kıvılcım ve aşırı ısınma) üzerindeki elektriksel ve termal stresler, transformatör arızalarına neden olabilir. Bu gerilimler biriktikçe, yalıtım malzemeleri bozularak yanıcı gazların açığa çıkmasına sebebiyet verecektir. Bu gazlar, bekleyen veya meydana gelen arızanın türünü belirlemek için hassas ve güvenilir Çözünmüş Gaz Analizi (DGA) teknikleri kullanılarak transformatör yalıtım yağında tespit edilebilir. Bir insan vücudunun kanını test etmek, bir hastanın sağlığını kontrol etmek gibi, DGA size transformatörünüzün sağlıklı olup olmadığını ve değilse ne tür bir “hastalığın” beklendiğini söyleyebilir.

Rutin yağ numunesi alımından farklı olarak, DGA analizinde numunelerin cam şırıngalara alınması önemlidir. Çünkü numunenin hava ile temasını kesmek ve yağ içerisindeki mevcut yanıcı gazlar ile etkileşimini önlemek amaçlanmaktadır. Yanlış numune alımları, yanlış değerlendirme ve aksiyon alımlarına neden olabildiğinden DGA analizi için en önemli basamak diyebiliriz.

İkinci basamak ise; laboratuvar analizlerinin, TS EN 60567 / ASTM D3612 metoduna göre yapılırken akredite kurumların tercih edilmesinin önemidir. Metoda uygun yapılmayan analizler; mevcut olmayan bir problemin varmış gibi gözükmesine ya da mevcut problemin tespit edilemeyip ciddi sorunlar ile sonuçlanmasına yol açabilir.

Son basamak ise; analiz sonuçlarına göre açığa çıkan CH4 (Metan), C2H6 (Etan), C2H4 (Etilen), C2H2 (Asetilen), CO (Karbon Monoksit), CO2 (Karbondioksit), H2 (Hidrojen) gazlarının oranları değerlendirilerek trafo içerisinde potansiyel (ark, korona deşarjı, kıvılcım ve aşırı ısınma vb.) birçok arızayı erken tespit etmenize yardımcı olur. Değerlendirme aşamasında trafonun yaşı, gücü, markası, modeli ve birçok bilginin tanımlanmış olması, değerlendirme yönteminin belirlenmesinde büyük önem taşıyacaktır. Bundan dolayı sonuçların da uzman profesyoneller tarafından yapılması gerekir.

Bir transformatörün genel durumunu belirlemek için en iyi yöntem olarak kabul edilir ve evrensel bir uygulamadır.

Özetlemek gerekirse; potansiyel arızalar için erken uyarı; yeni ve onarılmış ünitelerin durum kontrolleri, planlı bakım duruşları, potansiyel aşırı yük koşulları altında ünitelerin izlenmesi için DGA analizlerini bakım planlarımıza dahil etmemiz mühimdir. Farkındalığımızın artması dileğiyle… Çünkü sorun fark edemediklerimizde.

8.01.2023 11:30:00
Umut Arslan    

Köşe Yazıları - Son Eklenen Haberler

Üretim Prosesini Beslemek İçin: Çözüm Satış ve İnovasyon

Üretim Prosesini Beslemek İçin: Çözüm Satış ve İnovasyon

Figen Aksu Özerşah Group, Üretim ve Kalite Müdürü Günümüzde yüksek teknolojinin sunduğu imkânlarla Endüstri ...

30.10.2023 17:00:00
Atık Yağ Rafinerilerinde Çevre Yönetimi ve Kirlilik Kontrolü

Atık Yağ Rafinerilerinde Çevre Yönetimi ve Kirlilik Kontrolü

Atık yağ yeniden rafinasyon tesisleri, çeşitli lokasyonlar ve kaynaklardan toplanan atık yağların (halojen içeren / içermeyen madeni bazlı atık işleme ...

30.10.2023 16:50:00
Dr. Volkan Pelitli    
Madeni Yağların Depolanması

Madeni Yağların Depolanması

Madeni yağlar, genellikle mineral yağlar, sentetik yağlar veya bitkisel yağlar gibi çeşitli kaynaklardan üretilebilir. Bu yağlar, sürtünmeyi azaltmak, ısıyı ...

30.10.2023 16:40:00
Umut Arslan    
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi V - Lojistik Süreci

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi V - Lojistik Süreci

Atık yağlar, açığa çıktığı noktalardan geri kazanım veya bertaraf tesislerine, yasal düzenlemelerle belirlenen kurallar çerçevesinde, taşıma işi ...

30.10.2023 16:30:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – IV

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi – IV

Kullanılmış atık yağların miktarı yağlama yağı tüketimine bağlıdır. Ne kadar çok yağ kullanılırsa o kadar fazla miktarda geri kazanılabilir atık yağ çıkar. ...

28.08.2023 15:30:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Madeni Yağ Analizinin Karbon Ayak İzi Azaltma Sürecindeki Katkısı

Madeni Yağ Analizinin Karbon Ayak İzi Azaltma Sürecindeki Katkısı

Günümüzde çevresel sürdürülebilirlik, endüstriler ve işletmeler için giderek daha önemli hâle gelmektedir. Karbon ayak ...

28.08.2023 15:20:00
Umut Arslan    
Sürdürülebilir ve Güvenilir Atık Yağ Yönetimi

Sürdürülebilir ve Güvenilir Atık Yağ Yönetimi

Atık yağlar, yüksek yağlayıcı içerikleri (%70 baz yağ, C18-C40), ekonomik önemleri ve artan miktarları (yaklaşık 250.000 ton / yıl) nedeniyle ülkemizde son ...

28.08.2023 15:15:00
Dr. Volkan Pelitli    
Yağlama Yağı Ambalajlama

Yağlama Yağı Ambalajlama

Hidrokarbon kökenli yağlama yağı ile ambalajı birlikte tüketiciye ulaşana dek yaşam döngüsünde hem akçeli maliyete hem de çevresel maliyete ...

28.08.2023 15:00:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Karbonca Zengin Atıklardan Yağlama Yağları Üretilebilir mi?

Karbonca Zengin Atıklardan Yağlama Yağları Üretilebilir mi?

Her gün endüstriyel üretim ve günlük yaşamın bir parçası olarak; karbon açısından oldukça zengin atık sular, arıtma çamurları, ...

12.06.2023 13:30:00
Dr. Volkan Pelitli    
Yakıt İstasyonunda Sürdürülebilir Yaşam

Yakıt İstasyonunda Sürdürülebilir Yaşam

Küçük, orta, büyük yakıt istasyonları çoklu girdili hizmet tesisleridir. Yakıt dolum, yağlama ve yıkama yapılırken varsa kafe ve marketleri ...

12.06.2023 13:00:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu