Trafo Kondisyonunda DGA Analizinin Önemi

Trafo Kondisyonunda DGA Analizinin Önemi

Küresel ekonomik gelişmeler, iklim krizi gibi birçok konu enerji üretim maliyetlerini ciddi şekilde etkilemiştir. Bu durum enerji tasarrufu ve sürdürülebilirliği konusunda, bizlere ciddi bir sorumluluk yüklemektedir. Bundan dolayı yazılarıma yağ analizlerinin enerji sektörü üzerindeki katma değerleri konusunda yön vermeye karar verdim.

Güvenli enerji akışı, tüm büyük elektrik dağıtım şirketleri için esastır. Bu durum güç transformatörlerini en önemli varlıklarından ve en büyük yatırımlarından biri haline getirir. Bundan dolayı da bu varlıkların kesintisiz bir şekilde enerji üretmesi , sürdürülebilir bir operasyon için de ekipmanın kondisyonu periyodik olarak takip edilmesi gerekir. Dünyanın çeşitli ülkelerinde trafo filoları, ortalamanın üzerinde yüklerle tasarım ömürlerinin ötesinde çalışmaktadır. Bu nedenle trafoda kullanılan yağın durum değerlendirilmesi çok önemlidir ve güvenilir ekonomik yöntemlerden biridir.

Zamanla, bir transformatörün yalıtım malzemeleri (ark, korona deşarjı, kıvılcım ve aşırı ısınma) üzerindeki elektriksel ve termal stresler, transformatör arızalarına neden olabilir. Bu gerilimler biriktikçe, yalıtım malzemeleri bozularak yanıcı gazların açığa çıkmasına sebebiyet verecektir. Bu gazlar, bekleyen veya meydana gelen arızanın türünü belirlemek için hassas ve güvenilir Çözünmüş Gaz Analizi (DGA) teknikleri kullanılarak transformatör yalıtım yağında tespit edilebilir. Bir insan vücudunun kanını test etmek, bir hastanın sağlığını kontrol etmek gibi, DGA size transformatörünüzün sağlıklı olup olmadığını ve değilse ne tür bir “hastalığın” beklendiğini söyleyebilir.

Rutin yağ numunesi alımından farklı olarak, DGA analizinde numunelerin cam şırıngalara alınması önemlidir. Çünkü numunenin hava ile temasını kesmek ve yağ içerisindeki mevcut yanıcı gazlar ile etkileşimini önlemek amaçlanmaktadır. Yanlış numune alımları, yanlış değerlendirme ve aksiyon alımlarına neden olabildiğinden DGA analizi için en önemli basamak diyebiliriz.

İkinci basamak ise; laboratuvar analizlerinin, TS EN 60567 / ASTM D3612 metoduna göre yapılırken akredite kurumların tercih edilmesinin önemidir. Metoda uygun yapılmayan analizler; mevcut olmayan bir problemin varmış gibi gözükmesine ya da mevcut problemin tespit edilemeyip ciddi sorunlar ile sonuçlanmasına yol açabilir.

Son basamak ise; analiz sonuçlarına göre açığa çıkan CH4 (Metan), C2H6 (Etan), C2H4 (Etilen), C2H2 (Asetilen), CO (Karbon Monoksit), CO2 (Karbondioksit), H2 (Hidrojen) gazlarının oranları değerlendirilerek trafo içerisinde potansiyel (ark, korona deşarjı, kıvılcım ve aşırı ısınma vb.) birçok arızayı erken tespit etmenize yardımcı olur. Değerlendirme aşamasında trafonun yaşı, gücü, markası, modeli ve birçok bilginin tanımlanmış olması, değerlendirme yönteminin belirlenmesinde büyük önem taşıyacaktır. Bundan dolayı sonuçların da uzman profesyoneller tarafından yapılması gerekir.

Bir transformatörün genel durumunu belirlemek için en iyi yöntem olarak kabul edilir ve evrensel bir uygulamadır.

Özetlemek gerekirse; potansiyel arızalar için erken uyarı; yeni ve onarılmış ünitelerin durum kontrolleri, planlı bakım duruşları, potansiyel aşırı yük koşulları altında ünitelerin izlenmesi için DGA analizlerini bakım planlarımıza dahil etmemiz mühimdir. Farkındalığımızın artması dileğiyle… Çünkü sorun fark edemediklerimizde.

8.01.2023 11:30:00
Umut Arslan    

Köşe Yazıları - Son Eklenen Haberler

Elektriklendirmede Sera Gazı Nötr E-Sıvılar

Elektriklendirmede Sera Gazı Nötr E-Sıvılar

Yeşil, döngüsel, dijital dönüşüm için enerji sektörünün değişim yolunda elektrifikasyonu, en iyi sürdürülebilirlik ...

12.03.2024 14:30:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Greste Kritik Konular

Greste Kritik Konular

BORA KIRAZLILAR Makine Mühendisi Gema Oil Madeni Yağlar Teknik ve Private Label Ürünler Uyum Müdürü   Endüstriyel dünyada, ...

12.03.2024 14:20:00
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi - VII Atık Yağ Geri Kazanım Yöntemleri

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi - VII Atık Yağ Geri Kazanım Yöntemleri

Atık yağların geri kazanımı; içerisinde bulunan her türlü kirletici, oksidasyon ürünleri ve partiküllerin giderilerek ulusal veya uluslararası ...

12.03.2024 12:35:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Zorlu Koşullar için Biçilmiş Kaftan: Gresler

Zorlu Koşullar için Biçilmiş Kaftan: Gresler

Sıvı madeni yağ analizinin takibi kadar, kritik ekipmanlarımızda kullandığımız greslerin kimyasal yapısını, kullanım alanlarını bilmemiz ve bu minvalde analizlerin yakından takip ...

12.03.2024 12:15:00
Umut Arslan    
Atık Yağ Oluşum Miktarı Tahmin Edilebilir mi?

Atık Yağ Oluşum Miktarı Tahmin Edilebilir mi?

Atık yağların etkili ve sürdürülebilir yönetiminde en temel problem, atık yağ minimizasyonu ve geri kazanım (ham madde, enerji vb.) stratejileri planlanmadan ...

12.03.2024 12:00:00
Dr. Volkan Pelitli    
Prosesin Ana Kaynağı Kadın

Prosesin Ana Kaynağı Kadın

Figen Aksu Yüksek Kimyager 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutladığımız bu hafta, sizleri kadın istihdamı üzerine ...

8.03.2024 09:30:00
Yağlama Yağı Ambalajları ve Atık Azaltımı

Yağlama Yağı Ambalajları ve Atık Azaltımı

Yağlama yağı depolaması, taşıması ve ambalajlı yağlayıcının rafa girmesinde başta plastik, alüminyum olmak üzere metalik malzemeler kutu, şişe, bidon, varil, ...

15.01.2024 14:50:00
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu    
Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Notlar

Enflasyon Düzeltmesine İlişkin Notlar

Enflasyon düzeltmesi; bilançodaki parasal olmayan kıymetlerin tarihî değerlerinin düzeltme katsayısıyla çarpılması yoluyla bilançonun satın ...

15.01.2024 14:45:00
Mehmet Erkan    
Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi VI – Atık Madeni Yağların Geri Kazanımı

Modern Çağın Siyah Altını Madeni Yağın Hikâyesi VI – Atık Madeni Yağların Geri Kazanımı

Değerli okuyucularımız, Atık madeni yağların geri kazanımını ile ilgili köşe yazımı iki aşamada ele alacağım. Bu sayıda yayımlanacak olan ilk aşamada geri kazanımın ...

15.01.2024 14:20:00
Dr. Hansu Jülide Köroğlu    
Atık Yağ Rafinasyonunda Mevcut En İyi Teknikler (MET)

Atık Yağ Rafinasyonunda Mevcut En İyi Teknikler (MET)

Avrupa Birliği’nde atık yönetimi, döngüsel ekonomiye geçişin önemli bir parçasıdır ve atık politikasını şekillendirirken, operasyonel ...

15.01.2024 14:00:00
Dr. Volkan Pelitli