3 yaşında 2 tekerlekli bisiklet sürmeye, 5 yaşında motosiklet sporuna başladı. Başarısı Türkiye’ye sığmayınca Balkan ve Avrupa Şampiyonalarında peş peşe kupa kaldırdı. Türkiye ve Avrupa’da düzenlenen motokros ve süpermoto pist şampiyonalarında başarıdan başarıya koşan Poyraz’ın serüveni 4 Türkiye Şampiyonluğu, 6 Avrupa kupası ve 1 Türkiye İkinciliği ile dolu dizgin devam ediyor ve o henüz yalnızca 8 yaşında.
Hız, heyecan ve başarıyla erken yaşta tanışan çocuk şampiyon, okul ve spor arasında kurduğu dengeyle de akranlarına örnek oluyor.
Poyraz’ın motosiklet sporunda inşa ettiği kariyeri babası B. Ali Bor ile konuşuyor, çocukların sporla iç içe ve çok yönlü yetiştirilmesi hakkında ebeveynlere rehber olacak bilgiler ediniyoruz.
16 yıldır madeni yağ sektöründe kariyer yapan B. Ali Bor, profesyonel hayatına 9 yıldır TotalEnergies Turkey’de devam ediyor. Endüstriyel yağlar, motor yağları ve distribütör satış gibi alanlarda uzmanlaştıktan sonra mineral ve bitkisel solventleri kapsayan özel sıvılar bölümünde çalışan B. Ali Bor; Türkiye, Azerbaycan ve İsrail ülkelerinin özel sıvılar kanalı ticari faaliyetlerinden sorumlu olarak profesyonel hayatına devam ediyor.
Ancak bu röportajda onu bir sektör profesyoneli olarak değil “baba” kimliğiyle tanıyor ve oğlu Poyraz’la kurduğu sıcak iletişime odaklanıyoruz. Poyraz’ı şampiyonalara hazırlarken sporun neleri değiştirdiğine bizzat tanık olan B. Ali Bor, yaşadığı tecrübeden yola çıkarak ebeveynlere tavsiyelerde bulunuyor ve çocukların çok yönlü yetiştirilmesinin önemini vurguluyor.
Motosiklet, çocukların yapmasına alışkın olmadığımız ekstrem bir spor. Poyraz’ın motosiklete ilgisini nasıl keşfettiniz?
25 yıldır motosiklete biniyorum ve motosiklete binmeyi çok seviyorum. Eşim de motosiklet tutkunu olduğundan birlikte uzun yolculuklarımız oluyordu. Bu nedenle Poyraz doğduğu günden beri annesiyle beni tatil dönemlerinde hep motosikletin üstünde gördü. Böyle olunca da motosiklete ilgisi daha 2,5 yaşındayken başladı. Ben ona hemen denge tekerlekli bir bisiklet aldım. Öyle ki 3,5 yaşına geldiğinde denge tekerleklerini çıkardım ve sanki yıllardır biniyormuş gibi 2 tekerleğin üzerinde bisikletini sürmeye başladı. Bir süre sonra oturduğumuz sitenin güvenlik personelinden Poyraz bisikletle merdivenlerden iniyor şeklinde uyarı telefonları almaya başladık. Ben bu anları “ilk iki teker deneyimi” yazarak sosyal medyada paylaşmıştım. Dostlarımız arasında motosiklet tutkunları olduğu için yüklediğim video çok ilgi gördü. Eski motosiklet yarışçısı dostlarımızdan, Poyraz’ın motorsporlarında başarılı olabileceği ve bu konu ile ilgili eğitim alması gerektiği şeklinde tavsiyeler aldık. Bu tavsiyeler üzerine Motocrosspark Kartepe Akademisi’nin yolunu tuttuk ve Poyraz’ı eski Türkiye Enduro Şampiyonu olan, Avrupa Şampiyonalarında birçok kupa kazanmış, Dünya Şampiyonalarında yarışmış Mevlüt Kolay hocamıza emanet ettik. Asıl amacım oğlumun motosiklet sürmeyi öğrenmesi, bu kültürü doğru kişilerden almasıydı.
Yarışlara katılma fikri nasıl gelişti?
Motocross Kartepe’ye gittiğimizde Poyraz henüz 5 yaşındaydı. Daha ilk antrenmanda Mevlüt hocamız Poyraz’ın bu spora yeteneği olduğunu ve müsabakalara katılmasının faydalı olacağını belirtti, Poyraz’ ı takımına aldı ve serüvenimiz başlamış oldu. 2021 yılında ise İntercity İstanbul Park’ta bulunan Motoron Rider Academy’de pist eğitmenliği yapan, eski Türkiye Pist Şampiyonu ve Avrupa Şampiyonalarında birçok kupa kazanmış Dünya Şampiyonalarında tecrübesi olan Tolga Uprak ile tanıştık. Mevlüt Kolay yönetiminde Motokros branşı ile başlayan serüvenimiz, 2021 yılında pist yarışları ile ilgili eğitim almaya başladığı Tolga Uprak yönetiminde, 4 Türkiye Şampiyonluğu 6 Avrupa kupası 1 Türkiye ikinciliği ile doludizgin devam ediyor.
Türkiye’deki yarışları Türkiye Motosiklet Federasyonu düzenliyor. Türkiye Motosiklet Federasyonu aynı zamanda FIM (Dünya Motosiklet Federasyonu) ve Balkan Motosiklet Federasyonu’nunda bir üyesidir. Balkan Şampiyonalarının büyük bir kısmı Avrupa Şampiyonalarına dâhil. Poyraz ilk yıl hem Motokros hem de asfaltta yapılan Supermoto Pist Şampiyonalarına hazırlanıyordu. Bizim asıl amacımız Poyraz’ın asfalt üzerinde yapılan pist şampiyonalarında bir kariyerinin oluşmasıydı fakat sağlam bir temele sahip olmasını istediğimizden dolayı Motokros branşında da ilerlemesini istedik.
İlk yarış ve ilk şampiyonluk ne zaman geldi?
Poyraz’ın ilk yarışı Haziran 2021’de Avrupa Balkan Şampiyonası’na dâhil olan, Türkiye Motosiklet Federasyonu’nun organize ettiği sezonun ilk motokross yarışıydı. Daha ilk yarışında açık ara farkla birinci oldu ve sezonun tüm yarışlarını birinci olarak bitirdi. Daha sonra Türkiye Supermoto Pist Şampiyonası’na katıldık. Poyraz sezonun tüm yarışlarında ciddi farklarla hep birinci oldu. İlk sezonun yarışları belirttiğim şekilde tamamlanınca Poyraz’ın daha farklı rakiplerle, farklı pistlerde mücadele etmesi amacıyla Avrupa’da da yarışması gerektiğini düşündük. 2022’de Poyraz’ın yaş grubu için Avrupa’da Supermoto Pist Şampiyonası olmadığından yalnızca Motokros şampiyonasına katıldık. Romanya, Makedonya, Bulgaristan, Yunanistan, Bosna Hersek’te yarışlar oldu ve Poyraz her katıldığı yarışta kupa kaldırdı.
Üst sınırın 9 yaş olduğu şampiyonada 7 yaşında olmasına rağmen büyük bir başarı gösterdi. Bu yıl da 8-12 yaş grubu çocukları kapsayan ve 65 cc’lik 6 ileri vitesli, iki zamanlı motosikletlerle yapılan Türkiye Supermoto Pist Şampiyonası’na katıldı ve ilk çaylak sezonunda, 14 yarışmacı arasında en küçük yarışçı olmasına rağmen sezonu 2. olarak tamamladı. Yine bu yıl Avrupa Şampiyonası’nda Poyraz’ın yaşının küçük olmasından dolayı (9-15 yaş kategorisi) kategori dışı yarıştık. Önümüzdeki yıla hazırlık yapması ve pistleri tanıması için 2023 sezonuna katıldık ve çok başarılı tur zamanlarına imza atarak 2024 sezonunun favori şampiyonlarından biri olduk.
2024 için Poyraz’ın önünde yeni hedefler var mı?
2024’te Poyraz’ı elimizden geldiği kadar geliştirip hem Türkiye’de hem de Avrupa’da iyi bir sezon geçirmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki yıl Türkiye Motokros, Türkiye Supermoto Pist ve aynı zamanda Avrupa Supermoto Pist şampiyonalarında yarışmayı planlıyoruz. Amacımız bu 3 kategoride de şampiyonluk kazanmak. Bu yıl 65 cc kategorisindeki en küçük yarışmacı olarak, ilk yılımız olmasına rağmen oldukça başarılı bir sezon geçirdik. Eğer 2024’te Poyraz Türkiye dışında Avrupa Supermoto Pist şampiyonu olursa, muhtemelen şampiyona tarihinin kendi kategorisinde en küçük Avrupa Şampiyonu olmuş olacak. Uzun dönem hedefimiz ise Poyraz’ın Dünya Superbike Şampiyonasında ya da MotoGP’de yarışlara katılıp başarılı dereceler alması.
Motosiklet, diğer sporlara kıyasla tehlikeli bir spor. Poyraz yarışırken hiç endişelenmiyor musunuz?
Motosiklete binilebilecek en güvenli yer pistler. Bütün yarışlarda ve bazı antrenmanlarda ambulans hazır bulunuyor. Birincisi, bu bana güven veriyor, ikincisi ise motosiklet kullanırken doğru ekipmanları giyerseniz, kendinize zarar verme olasılığınız çok azalıyor. Poyraz’ın açıkçası çok kazası oldu fakat sağlığı ile ilgili olumsuz bir durum yaşamadık. Güvenlik prosedürlerini doğru ekipmanlarla dikkatle uyguladığımız için çok endişelenmiyoruz.
Diğer spor dallarıyla kıyaslandığında motosiklet sporu insana hangi kazanımları sağlıyor?
Gündelik hayatta gözümüzün gördüğü bir görüş alanı var. Motosiklet kullanırken bu alan çok daha fazla genişliyor. Dolayısıyla motosiklet sporu insanın hayattaki bakış açısını genişleten, ona dünyayı daha geniş bir perspektiften algılamasını sağlayan bir spor. Diğer yandan motosiklet kullanırken çok hızlı düşünüp çok hızlı karar almalı ve o kararı hızlı bir şekilde uygulamalısınız. Eğer bunu yapmazsanız kaza yapar ya da geride kalırsınız. Bence motor sporlarının insana sağladığı diğer kazanım bu. Yani hızlı düşünmek, hızlı karar almak ve onu hızlı bir şekilde uygulamak, bence 8 yaşındaki bir çocuğun bu yaşta kazanabileceği en büyük beceri budur. Aynı zamanda risk yönetimi, stresle başa çıkabilme, rekabetten vazgeçmeme ve problem çözme becerilerininde geliştiğini gözlemliyorum.
Tabii motosikletin fiziksel kazanımları da oluyor. Hem pistte hem motokrosta vücudunuzun tüm kaslarını kullanıyorsunuz. Motokrosta rampadan uçarken, düzlüğe inerken, viraj alırken uygulamak gereken farklı duruş şekilleri, teknikler var ve o sırada parkuru çok iyi taramanız gerekiyor. Aslında doğa şartları ve fizik kanunları ile savaşıyorsunuz, bu size fiziksel güç ve dayanıklılık da kazandırıyor. Ben motosikletin Poyraz’a da tüm bu katkıları sağladığını gözlemliyorum, okul başarısında da özellikle artan sorumluluk bilincine ve disiplinli olmasına bağlı olarak olumlu etkilerini hissediyorum.
Motosiklet sporunun olumlu yanlarından bahsetmişken; genel olarak spor yapmanın, sosyalleşmenin Poyraz üzerinde başka hangi etkilerini gözlemliyorsunuz?
Spor Poyraz’a ciddi fiziksel direnç kazandırdı. Düşüyor, kaza yapıyor, bazen canı yanıyor ama vazgeçmemeyi öğreniyor ve mental direnci yükseliyor, aynı zamanda acı eşiği yükseldi diyebilirim. Diğer yandan doğrudan motor sporlarıyla ilişkili olmasa da spor yapmak ve başarmak çocuklara özgüven kazandırıyor. Yine daha önce dediğim hızlı karar alma, aldığı kararları uygulama yeteneğinin de geliştiğini görüyorum ve bu kararlar genellikle doğru kararlar oluyor.
Spor yapmanın en olumlu etkilerinden birini de sosyalleşme olarak görüyorum. Örneğin Poyraz’ın şu anda yurt içinden, yurt dışından çok sayıda yarışçı arkadaşı var. 4-5 farklı arkadaş grubu var ve Avrupa Şampiyonalarındaki yarışlarda arkadaşları ile İngilizce iletişim kuruyor. Böylece yabancı dil becerisini de erken yaşta geliştirirken farklı kültürlerden arkadaşlar edinmesi bence vizyonunu geliştiriyor.
Poyraz’ın başarılı bir çocukluğun ardından ergenliğe ve yetişkinliğe geçişte zorlanmaması için tedbir alıyor musunuz?
Poyraz şu anda profesyonel bir şekilde yarışıyor. (Poyraz’ ın yaş grubunda Dünya Şampiyonası organizasyonu bulunmuyor). Öğrendiğimize göre 12 yaşına kadar bütün sporları çocuklar oyun olarak algılıyormuş. Dolayısıyla onun oyun oynadığını kabul ediyor ve başarı için baskı yapmıyoruz. “birinci olacaksın, yarışı kürsüde tamamlamalısın, emeklerimizi boşa çıkartma” demek yerine “Çık, eğlen, sür, keyfine bak” diyoruz. Gerçi o öyle bakmıyor. Yarışlardan önce çok hırslı ve heyecanlı oluyor. Bizim ailesi ve eğitimcileri olarak bütün amacımız onu mental olarak yormadan, psikolojik olarak zorlamadan bu serüvende eğlenmesini ve heyecanını, stresini pozitif olarak kullanma becerisini kazanmasını sağlamak.
Tabii Poyraz’ın yaptığı spor bireysel bir spor. Elbette onun dışında antrenmanlarını yaptıran, onu sürekli gözlemleyen, taktik veren hocaları ve teknik ekibimiz var ama yine de motorsporları takım sporları gibi değil. Ben Poyraz’ın takım halinde çalışmasınıda önemsediğimden onun basketbol oynamasını istiyordum. Takımı ile beraber çalışsın, antrenman yapsın, maçlara çıksın, bir grubun parçası olmayı anlasın istedim. Basketbol aynı zamanda çocukların el – ayak koordinasyonunun gelişimine büyük katkı sağlıyor. Bu koordinasyon gelişirse motosiklette de debriyaj, vites ve fren sistemini dahada hızlı kullanır diye de düşünerek kış sezonunda motosiklet kullanma becerisine destek olması amacı ile basketbola yönlendirdik ve basketbol oynamayıda çok sevdi.
Tabi basketbol oynarken Poyraz şunu gördü : “Sadece benim başarılı olmam yeterli değil. Maçı kazanmak için tüm ekibin başarılı olması lazım.” Belki de yarın o ekibe kaptanlık yapacak, onları motive edecek. Bunlar çok farklı şeyler katıyor çocuklara. Biz tüm bunları düşünerek Poyraz’ın başarısının sürdürülebilir olması ve geleceğin dünyasına daha iyi hazırlanması için elimizden gelen desteği sağlıyoruz.
Yurt dışı seyahatleri, özel ekipmanlar derken motosikletin yüksek maliyetli bir spor olduğu anlaşılıyor. Bu maliyetleri nasıl karşılıyorsunuz?
Maalesef oldukça yüksek maliyetli bir spor. Şu anda 3 sponsorumuz var. Bu sponsorlarımızdan birisi Pirelli motosiklet lastiklerinin Türkiye distribütörü Motolastik. Bir diğeri Mac Valfleri’nin Türkiye distribütörü Paynatech. Aynı zamanda Poyraz’ın kullandığı motosikletlerin, KTM, Husqvarna ve Gasgas markalarının Türkiye distribütörü Spormoto. Kendi alanlarında ülkemizin en büyük firmalarının logo ve isimlerini Poyraz’ ın motosikleti, yarış kıyafeti ve karavanında gururla taşıyoruz. Artık aile olduğumuz sponsorlarımıza destekleri için sizin vesilenizle tekrar teşekkür ediyorum.
Şampiyonalarda alınan dereceler için para ödülü veriliyor mu?
Yarışlarda başarılı olmanız halinde, belli bir yaşa kadar maddi bir ödül verilmiyor. Aynı durum Avrupa Şampiyonaları için de geçerli. Kısacası şimdilik ailece anı biriktiriyoruz.
Yeni yıl yaklaşırken hem Poyraz hem diğer çocuklar için hayaliniz nedir?
Benim Poyraz için en büyük hayalim, sevdiği işi yaparak hayatını rahatça idame ettirebilecek şartlara sahip olması. Bana göre dünyanın en büyük zenginliği bu. Eğer çıktığı serüvende Dünya Şampiyonluğu ünvanını kazanabilirse yaşayacağımız mutluluğu tahmin edemiyorum. Yaptığı işten keyif alan insanlar işlerinde daha başarılı oluyorlar. Çocukları sporsuz bırakmamamız lazım, çünkü önümüzdeki süreçte hem iş hayatında hem de sosyal hayatta ciddi mücadeleler onları bekliyor ve bu mücadele dünya nüfusuna bağlı olarak daha da artacak. Dolayısıyla çocukların bir okuldan mezun olması, iyi bir diploma alması bence yeterli olmayacak. Farklı yeteneklere, farklı bakış açılarına sahip olan insanlar ön plana çıkacak. Onları yarının dünyasına böyle çok yönlü, farklı yeteneklerle donanmış şekilde hazırlayacak yegâne şey bence spor.
Spor öncelikle sağlam bir bedene sahip olmamıza yardımcı oluyor. Bedeniniz ne kadar sağlıklı olursa, beyniniz de o kadar sağlıklı çalışıyor, spor yapan çocuklar sosyalleşiyorlar ve bence EQ’ları gelişiyor. Yarının dünyasında, hatta bugünün dünyasında bile başarılı olmada IQ’nun yanı sıra EQ’nun belirleyici olduğunu ve olacağını düşünüyorum. Onun için temel görüşüm ve dileğim çocukların sporsuz kalmaması ve bu sayede iletişim becerilerinin de kuvvetlenmesi. Tüm ebeveynlere çocuklarını spora yönlendirmelerini, sosyalleştirmelerini, onlarla olabildiğince fazla ve kaliteli vakit geçirmelerini tavsiye ediyorum. Olabildiğince çok yönlü, farklı düşünebilen çocuklar yetiştirelim ki güzel ülkemizin geleceği emin ellerde olsun...
Son olarak, Poyraz’ ın instagram hesabını ilk iki tekerlekli bisiklete binişinden bu yana olacak şekilde kronolojik olarak düzenledik. Dileyenler poyraz.bor kullanıcı adı ile instagram hesabımızı görebilir, gelişimini gözlemleyip, takip ederek bize destek olabilirler.
“Çocukları sporsuz bırakmayın” diye seslenen B. Ali Bor, geleceğin dünyasında çok yönlü yetişen ve EQ’su gelişmiş bireylerin daha başarılı olacağına inanıyor.
