Biyogaz tesisleri, yenilenebilir enerji üretiminin önemli bir bileşenidir. Organik atıklardan üretilen biyogaz, fosil yakıtlara bağımlılığı azaltır ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımını artırır. Biyogaz, elektrik ve ısı üretiminde kullanılabilir; bu da enerji güvenliğini artırır ve dışa bağımlılığı azaltır.
Biyogaz üretimi, aynı zamanda sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkıda bulunur. Organik atıkların anaerobik fermantasyonu sırasında metan gazı (CH₄) açığa çıkar. Ancak bu gaz yakılarak enerjiye dönüştürüldüğünde serbest bırakılan karbon dioksit (CO₂) miktarı önemli ölçüde azalır. Bu süreç, metan gazının atmosfere serbestçe salınmasından çok daha az zararlıdır. Çünkü metan gazı, karbondioksite göre 25 kat daha güçlü bir sera gazıdır.
Tarımsal atıklar, hayvan gübresi, gıda atıkları ve diğer biyolojik atıklar biyogaz tesislerinde değerlendirilir. Bu sayede atıkların depolanması ve işlenmesiyle ilgili çevresel sorunlar azalır. Ek olarak, biyogaz üretimi sırasında açığa çıkan yan ürün olan biyogübre, tarımda kullanılabilir. Böylece kimyasal gübre kullanımı azalır ve toprağın verimliliği artar.
Bütün bu operasyonun başlıca kahramanlarından biri biyogaz motorlarıdır. Bu motorların verimli ve uzun ömürlü çalışabilmesi için motor yağlarının düzenli olarak analiz edilmesi kritik öneme sahiptir. Biyogaz, içeriğindeki çeşitli bileşikler nedeniyle daha fazla kirletici içerebilir. Bu nedenle biyogaz motorlarında yağ analizleri, motor yağı içindeki kirleticileri ve aşındırıcıları düzenli olarak kontrol etmek için daha kritik hale gelir. Bundan dolayı 250 saatte bir yağ numunesinin alınması, ivedi şekilde akredite bir test laboratuvarında test edilmesi ve değerlendirilmesi önerilmektedir. Peki bu süreçte hangi analizler uygulanır? Yakından göz atalım:
- Viskozite: Artış ve azalışlar; yakıt seyrelmesi, soğutucu karışması ya da farklı etmenlerden dolayı yağın yaşlandığı hakkında bilgi verir.
- Toplam Asit Sayısı: Yağ yaşlandıkça (oksidasyona uğradıkça) asitliğinde anormal artışlar gözlemlenir. Tersi durumda, su girişi olursa ya da yeni yağ eklenmesi durumunda düşüşler beklenir.
- Toplam Baz Sayısı: Yağın baz sayısıdır. Yağ yaşlandıkça bu değer düşer. Asitliğin, baz sayısının üzerine çıkması durumunda ivedi şekilde yağın değiştirilmesi tavsiye edilmektedir.
- Elemental Analiz: Yağ numunesi içerisinde bulunan katık, aşınma ve kirlilik seviyeleri hakkında değerli bilgileri ölçer. Bu sayede 25 mikrondan küçük aşınma ve kirliliklerin erkenden tespitine, katastrofik bir arıza olmadan biyogaz motoruna müdahale edilmesine fırsat verir.
- Fourier Dönüşümlü Kızılötesi Spektroskopisi (FTIR): Yağ numunesi içerisinde kurum, yakıt seyrelmesi, azotlu bileşikler, sülfürlü bileşikler, glikol vb. parametreler ölçümlenir. Bu sayede gaz & hava karışımı, varsa soğutma suyu kaçağı, oksidasyon seviyeleri tespit edilebilmektedir.
- pH Ölçümü : Toplam asit sayısının önemi kadar, asitliğin kuvvetinin de ölçülmesi önemlidir. Keskin düşüşler tesiste açığan çıkan gazın kalitesi hakkında bilgi verir.
- Partikül Aşınma İndeksi : Yağ numunesi içerisinde 50 mikrondan büyük manyetik özellik gösteren aşınma elementlerinin sayımıdır. Bu miktarın yüksek olması motor bileşenlerinin (silindirler, vb.) hasar aldığına işaret eder.
- Biyogaz Karakterizasyon Analizi: Yağ analizi kadar, motora giren gazın da analizinin yapılması önemlidir. Sahadaki metan oranı ne kadar yüksekse; nemi, siloksan, sülfür vb. oranları ne kadar düşükse motorun verimi o derece yüksek olacaktır. Zararlı gazların da girmemesi motorun bileşenlerinde korozyon, pitting vb. hasarları da daha az olacaktır. Yağ analizi ile harmanlanarak , periyodik olarak bu analizlerin de yapılması büyük önem arz etmektedir.
Bütün bu analizler tamamladıktan sonra ulaşılan sonuçların motor ve yağ sağlığı hakkında alanında uzman kişiler tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Değerlendirmelerin ardından alınacak aksiyonlar doğru tanımlanmalıdır.
