İKMİB Başkanlığına yeni dönem için tekrar aday olduğunu açıklayan Adil Pelister, kimya sektörünün güzel bir ivme yakaladığını belirtiyor ve sektörün ölçek büyütmesine katkı sağlayacak çok değerli projeleri hayata geçireceklerini açıklıyor.
İKMİB başkanlığına tekrar aday olduğunuzu açıkladınız. Seçim süreci nasıl gidiyor? Mevcut dönemde gerçekleştirdiğiniz çalışmalara ek olarak, gelecek dönem için ne tür hazırlıklarınız var?
2018 yılı Nisan ayında göreve geldiğimizde, yönetim ekibimiz ile birlikte, 16 milyar dolar seviyesinde devraldığımız kimya sektörü ihracatımızı, korona salgını sebebiyle küresel ticaretin neredeyse tıkanmasına rağmen, 2021 yılı sonu itibariyle 25,4 milyar dolar seviyesine çıkardık.
Bu sonuca ulaşmak için hedefimiz ihracat seviyesinde sektörel bazda kalıcı ikinciliği yakalamaktı. Bunu da tüm sektör ihracatçılarımızın özverili çalışmalarıyla birlikte başardık… Bu yıl Nisan ayında yapılacak İKMİB Olağan Seçimli Genel Kurul toplantısı için çalışmalarımız başarılı bir şekilde devam ediyor.
Yeni dönemde yeni hedefimiz ülkemiz ihracatında sektörel bazda birinciliği yakalamak ve 2030 yılında ihracat rakamımızı 40 milyar doların üzerine çıkararak küresel boyutta kimya sektörü hacmimizi yüzde 0,5’ten yüzde 1’in üzerine yükseltmek.
Ülkemiz ve dünyanın geleceği açısından en stratejik alanlardan biri kimya sektörü. Savunmadan otomotive, enerjiden sağlığa ve hatta gıdaya kadar hayatın her alanında kimyanın ayak izi var. Özellikle son dönemde yapay zeka ve hatta sanal evren kavramlarını konuşurken, artık global kimya sektörünün tüm bileşenlerinde yüksek teknoloji ile sanayide dijital dönüşümün etkisini görüyoruz.
Biz de yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli yerli ürün geliştirme vizyonumuz doğrultusunda Türkiye’de bir ilk olacak ‘Kimya Teknoloji Merkezi’ projesini başlattık. Kimya Teknoloji Merkezi (KTM) ile yeni nesil bir kimya ekosistemini kurmaya hazırlanıyoruz.
Bilişim Vadisi’nde konuşlanacak Kimya Teknoloji Merkezi bünyesinde kuracağımız ‘Uluslararası Akredite Referans Laboratuvar Hizmetleri’, ‘Dijital Kütüphane’, ‘İhracatı Geliştirme Merkezi’ ve ‘İnovasyon, Girişimcilik ve Ar-Ge Merkezi’ sayesinde, 4 ayrı disiplini tek merkezde bir araya getireceğiz.
Kimya Teknoloji Merkezi, ‘İnovasyon, Girişimcilik ve Ar-Ge Merkezi’ ile sektörümüzün özellikle KOBİ ihracatçılarımızın yüksek teknolojili, yüksek katma değerli ürünler üretip ihraç etmesini sağlayacak, ‘Uluslararası Akredite Referans Laboratuvar Hizmetleri’ ile uluslararası akreditasyon gerektiren analiz ve testlerin yapılmasını ve süreçlerin hızlandırılmasını sağlayacak, ‘İhracatı Geliştirme Merkezi’ ile KOBİ ihracatını destekleyecek bir merkez görevi üstlenirken, sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi konusunda hizmet verecek, ‘Dijital Kütüphane’ ile sektörel bilgiye erişimi kolaylaştıracak.
Kimya Teknoloji Merkezi, kimya sanayimize ve ihracatımıza eşik atlatacak bir teknoloji üssü vazifesi görecek. Yerli ve milli üretimi destekleyecek, ölçek ekonomisine geçilmesine ve sektörün ölçek büyütmesine katkı sunacak KTM’nin bu yıl sonuna kadar faaliyete başlaması için çalışmalarımıza ağırlık veriyoruz.
Kimya sektörü ve özellikle madeni yağ sektörü 2021 yılını nasıl geçirdi? Sizden genel bir değerlendirme alabilir miyiz?
Kimya sektörü olarak 2021 yılını rekor ihracatla tamamladık. 2021 yılında 25,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek en çok ihracat yapan ikinci sektör olduk. 2020 yılına göre sektörümüz yüzde 38,79 büyüdü. 2021 yılında ihracatını en çok artıran ikinci sektör olduk. Türkiye toplam ihracatından kimya sektörümüzün aldığı pay yüzde 11,2 oldu. Birliğimiz ise 8 bin 500’ü aşan aktif üyesi ile kimya sektörümüzün ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştirdi ve toplam kimya ihracatından yüzde 58,75 pay aldı.
Yıl içinde kimya sektörümüz, Mayıs ve Haziran aylarında ihracat lideri olurken, Aralık ayında gerçekleştirdiğimiz 2,49 milyar dolarlık ihracat ile aylık bazda rekorumuzu tazeledik.
2021 yılı Ocak-Aralık döneminde en çok kimya ihracatı yapılan ülkeler sırasıyla Hollanda, Almanya, Irak, ABD, İtalya, Yunanistan, Belçika, İspanya, İngiltere ve Lübnan olarak ilk onda yer aldı. Yine Ocak-Aralık döneminde alt sektörlerimizde en çok “plastikler ve mamulleri” ihracatı yaptık. Onu “mineral yakıtlar, mineral yağlar ve ürünleri” ve “anorganik kimyasallar” takip etti.
Madeni yağ sektörümüz özelinde geçen yılı değerlendirdiğimizde pandemi dönemi 2020 yılına göre ihracatta ciddi bir artış olduğunu görüyoruz. Madeni yağlar ve mineral yakıtlar sektörü 2020 yılında ihracatı yaklaşık 3,14 milyar dolar iken, 2021 yılında yapılan ihracat yüzde 78,7 artarak 5,62 milyar dolar olarak gerçekleşti. 16 alt sektörümüzün ihracatı sıralamasında ikinci sırada yer aldı.
Madeni yağlar ve mineral yakıtlar sektöründe ülkelere göre ihracat sıralamasında 2021 yılında ilk sırada önceki yıla göre yüzde 65,4 artış ile Hollanda (821 milyon $), ikinci sırada yüzde 151,5 artış ile Lübnan (730,5 milyon $), üçüncü sırada yüzde 212 artış ile Yunanistan (569,5 milyon $) yer aldı.
2021 yılı verilerine bakıldığında, 2020 yılına göre en yüksek ihracat artış oranlarında ilk 5 ülke Dominik Cumhuriyeti, Singapur, Mozambik, Kenya ve Ürdün oldu.
Şu anda kimya sektöründe gördüğünüz ve deneyimlediğiniz sorunlardan bahseder misiniz? Bu sorunlara İKMİB başkan adayı olarak ne tür çözüm önerileriniz var?
Pandemi sonrası ekonomi ve sosyal yaşamda oluşan hareketliliğin madeni yağlar ve mineral yakıtlar sektörü ihracatında da olumlu etkisini görüyoruz. Diğer yandan Rusya-Ukrayna arasındaki kriz hammadde fiyatları ve tedarik anlamında problemlere sebep oluyor. Lojistik ve navlun sıkıntımız devam ediyor. Bu durum ihracatı da olumsuz etkileyebilir. Bununla birlikte yeni dönemde öncelik verdiğimiz konuların başında sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşüm geliyor. En çok ihracat gerçekleştirdiğimiz Avrupa’nın yeşil mutabakat kapsamında uygulayacağı sınırda karbon vergisi vb. uygulamalar için şimdiden hızla hazırlanmamız gerekiyor.
Kimya sektörü olarak gerek sektörel gerekse ülke ekonomimizin sürdürülebilir bir büyüme stratejisi ile gelişebileceği ve küresel boyutta söz sahibi olabileceği inancındayız. Yeni dönemde yönetim ekibimizle birlikte Birleşmiş Milletler’in ortaya koyduğu ve ülkemizde de Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından 2019 yılında hazırlanan ‘Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Değerlendirme Raporu’ çerçevesinde sürdürülebilirlik ilkeleri kapsamında vizyonumuzu 2030 olarak belirledik.
Hedefimiz sürdürülebilirliğin gerektirdiği dönüşümü sağlayarak, ülkemiz ihracatında sektörel bazda birinciliği yakalamak ve 2030 yılında ihracatımızı 40 milyar doların üzerine çıkarak küresel boyutta kimya sektörü hacmimizi yüzde 0,5’ten yüzde 1’in üzerine yükseltmek olacak.
Türkiye’de bir ilk olacak Kimya Teknoloji Merkezimizde yapacağımız çalışmaların da katkısıyla kimya sektörümüzü küresel pazarda bir üst lige taşımak ve dünya kimya ihracatından daha fazla pay almak istiyoruz. Bunun için yüksek teknolojili, yüksek katma değerli ihracatımızı ve ihracat kilogram birim değerimizi artırmamız gerekiyor. Biz de bu yönde sektör ihracatçılarımızı geleceğe hazırlayacak projelerle desteklemeye devam edeceğiz. Kimya Teknoloji Merkezi ile birlikte Türkiye Kimya Ajansı kurulması yönünde çalışmalarımıza ağırlık vereceğiz.
