Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) Uygulaması

Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 7)  3/3/2020 tarihli ve 31057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 7) ile;

• İmalatçı mükelleflerin ÖTV teminatlarından kaynaklı finansman yükünün azaltılması amacıyla, ithalat sırasında gümrük idarelerine verilen teminatların vergi dairelerince çözümü işlemlerinde ve genel olarak nakden iade taleplerinin yerine getirilmesinde, mükellefiyet büyüklükleri ve diğer şartlar dahilinde risk taşımayan ve vergiye uyum düzeyi yüksek olan mükellefler bakımından belirli gruplar için Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) verilmesi uygulamasına gidilmiştir.

• İthalat sırasında gümrük idarelerine verilen teminatların vergi dairelerince çözümü vergi incelemesi sonucuna bağlı bulunmaktadır. Bu teminatların çözümünde vergi incelemesi sonucuna beklenilmeksizin ithalatta verilen teminatların Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) türüne göre belirlenen kısmının hızlı çözümü amaçlanmaktadır.

• Ayrıca, Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste (B) cetvelindeki malların ÖTV liste dışı malların üretiminde kullanılması durumunda, (A) cetvelindeki LPG`nin ÖTV ye tabi olan veya olmayan malların üretiminde kullanılmaması durumunda ve (II) sayılı listedeki ihraç edilen kara taşıtlarında kullanılan ilk dolum yağları ve akaryakıtların ÖTV`nin nakden iade taleplerinin yerine getirilmesinde Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) sahiplerinin indirimli teminat verilebilmek suretiyle nakit iadelerinin tamamının inceleme sonucunu beklemeksizin iadesine imkan sağlanmaktadır.

1. Özel Teminat Sertifikası Uygulaması

Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan mallar için gümrük idaresince alınan teminatların çözümü işlemleri ve genel olarak nakden iade taleplerinin yerine getirilmesinde genel esaslar çerçevesinde yerine getirilir. Ancak sanayi sicil belgesini haiz mükelleflere, talep etmeleri halinde, bu uygulamanın belirtilen özel şartlar itibarıyla durumlarına uygun A, B veya C şeklinde sınıflandırılan “Özel Teminat Sertifikası (ÖTS)” düzenlenebilir.

Özel Teminat Sertifikası (ÖTS)”nı haiz olanların, iade talep tutarının;

– ÖTS-A sahibi mükellefler için % 20’si,

– ÖTS-B sahibi mükellefler için % 40’ı,

– ÖTS-C sahibi mükellefler için % 60’ı

kadar teminat vermeleri durumunda bunların nakden iade talepleri, söz konusu vergi incelemesi sonucu beklenilmeksizin, bu bu uygulamaya dair gerekli diğer kontrollerin yapılması ile ÖTV İadesi Risk Analiz Sistemi (ÖTVİRA)’nin çalıştırılması suretiyle ilgili iade talebinin herhangi bir olumsuzluk tespit edilmeyen kısmı bakımından 10 iş günü içinde yerine getirilir.

Ayrıca,  aşağıda şartları belirtilen ÖTV teminatlarının;

– ÖTS-A sahibi mükellefler için %80’inin,

– ÖTS-B sahibi mükellefler için % 60’ının,

– ÖTS-C sahibi mükellefler için % 40’ının

çözümü işlemleri vergi dairesince, bu teminatlara konu mallar kullanılmak suretiyle imal edilen mallara ilişkin ÖTV yükümlülüklerinin yerine getirildiğinin tespiti kaydıyla, olumsuzluk tespit edilmeyen kısım için vergi inceleme raporu sonucu beklenilmeksizin yerine getirilir.

2. Özel Teminat Sertifikası Müracaat Şartları

2.1. Genel Şartlar

1. Başvuru tarihi itibarıyla;

• Vadesi geçtiği halde ödenmemiş herhangi bir vergi borcunun bulunmaması,
• Şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin, diğer şirketlerde ise yönetim kurulu üyeleri ile şirket sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olanların affa uğramış olsalar dahi, hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, iftira, irtikâp, rüşvet cürümlerinden biri dolayısıyla hapis cezasına veya Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna muhalefetten mahkum olmamaları, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hükümlü bulunmamaları veya Vergi Usul Kanununda yazılı kaçakçılık suçlarını işlememiş olmaları,
• KDV açısından sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi olmaması,
• GİB sisteminde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük mükellef olmaması,

1. Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı itibarıyla;

• Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı, KDV (tevkifat hariç) ve ÖTV uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevini, her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların yasa dışı yollarla kullanılması/kullandırılması nedeniyle haklarında idari işlem tesis edilmemiş olması, idari işlem tesis edilmiş olması halinde ise varsa bu işlemlere ilişkin açılan davaların mükellef lehine sonuçlanmış olması,

iii. Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı itibarıyla;

• Defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,
• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste bakımından haklarında düzenlenmiş birbirini izleyen son 10 vergilendirme dönemine ilişkin vergi inceleme raporunun (teminatın çözümüne ve iadeye ilişkin raporlar dahil) olumlu olması,

gerekmektedir.

2.2. Özel Şartlar

ÖTS verilebilecek mükellefler sertifika grubu bazında A, B ve C şeklinde sınıflandırılmış olup, bu mükelleflerin haiz olması gereken özel şartlar aşağıda ayrı ayrı belirtilmiştir.

1. a) ÖTS-A, ÖTS-B veya ÖTS-C verilebilmesi için:
2. i) Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı itibarıyla;

• ÖTV ve/veya KDV mükellefiyetinin bulunması,

1. ii) Başvuru tarihi itibarıyla;

• Aşağıda yer alan, (aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı şartı dışındaki) 4 koşuldan herhangi üç tanesinin sağlanmış olması yeterli olup, aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı koşulunun da buna ilave olarak sağlanması gereklidir.

3. ÖTS’nin Düzenlenmesine İlişkin İşlemler

Bu uygulamanın belirlenen genel şartlarla birlikte yukarıda sayılan özel şartları sağlayan mükellefler ÖTS alabilmek için; sanayi sicil belgesi ve üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğunu gösterir kapasite raporunun aslı ya da noter onaylı örneklerini ekleyecekleri bir dilekçe ile bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa müracaat etmeleri gerekmektedir.

İlgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Defterdarlıkça, bu uygulamanın genel şartlar ile özel şartlar kapsamında mükellefin ÖTS talebine ilişkin gerekli bilgi ve belgelerinin kontrolü (GİB sisteminde olanlar sistemden sorgulanır) yapılır. Yapılan sorgulama sonucunda menfi bir tespit bulunmaması halinde iki yıl için geçerli olacak şekilde GİB sistemi üzerinden elektronik ortamda sertifika türü itibarıyla ÖTS düzenlenir. Talep edilmesi halinde düzenlenen sertifikanın türü ile tarih ve sayısına ilişkin bilgileri içerir bir yazı mükellefe verilir.

ÖTS düzenlenen mükelleflerin;

• Müracaat tarihinde gerekli olan şartları taşımadığının tespiti veya
• Bu uygulamanın yer alan genel şartlar (vergi borcu bulunmama şartı hariç) ile ÖTV Ön Kontrol Raporunun şartlarından bir ya da birkaçını, ÖTS aldıktan sonra kaybetmeleri halinde bu sertifika, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık tarafından GİB sistemi üzerinden iptal edilir.

Bununla birlikte, ÖTS sahibi şirketin ortaklık yapısının %10’dan fazla değişmesi (halka açık şirketlerde halka açık kısım hariç) halinde ÖTS’nin geçerliliğini koruyabilmesi için söz konusu değişimden itibaren bir ay içerisinde ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa başvurulması gerekir. Bunun üzerine ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık tarafından bu uygulama için aranan şartların taşınıp taşınmadığı yeniden tespit edilir. Aranan şartların taşınmadığının veya belirtilen süre içerisinde başvurulmadığının tespiti halinde ÖTS iptal edilir ve mükellef hakkında Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir.

ÖTS’si çeşitli nedenlerle iptal edilen mükellefler, şartları sağlasalar dahi, ÖTS’nin iptal edildiği ayı takip eden ay başından itibaren 6 ay süre ile yeni ÖTS talebinde bulunamazlar.

Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) uygulaması, 1/5/2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

4.Genel Değerlendirme

Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 7) ile yapılan bu önemli düzenlemelere rağmen sanayici ve ithalatçı imalatçı ÖTV mükelleflerinin ithalat aşamasında vermek zorunda oldukları ÖTV teminat yüklerini azaltmaya yönelik bir düzenleme yapılmamıştır.

ÖTV (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan ürünlerin imalatçılar/üreticiler üzerinde asıl yıkıcı etkisi, bu ürünler için ödenen ÖTV tutarları olmayıp, ithalat sırasında verilen yüksek tutarlardaki Banka Teminat Mektuplarının maliyeti ve teminat limitinin dolmasından kaynaklanan teminat alamama sorunudur.

Özellikle Teminat Mektuplarının teminat limitinin dolmasından kaynaklanan yüksek maliyetler katlanılmaz bir hale dönüşmüş bulunmaktadır. Bu teminat mektupları dolayası ile şirketler tarafından ödenen finansman maliyetleri, bankalar açısından gelir olup, devletimize gelir yönünde hiçbir faydası olmadığı gibi, şirketlerin gider veya maliyetlerinin yükselmesi sebebiyle hazineye ödenecek verginin azalmasına neden olmakta ve firmaları teminat limitinin dolması nedeniyle iş yapamaz hale getirmektedir.

Bu çerçevede, Hazine ve Maliye Bakanlığımızca Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 7) ile uygulamaya konulan Özel Teminat Sertifikası (ÖTS) alan firmalar ile Erken Teminat Çözüm Sertifikası  (ETÇS) sahibi firmalara, ithalata aşamasında vermeleri gereken ÖTV teminatlarının da indirimli teminat uygulamasına imkan tanıması ile ihracatçı/imalatçı firmalar üzerindeki teminat mektubu yükünün azaltılması veya kaldırılması, üreticiye ve ihracatçının üretim maliyetlerinin düşürülmesi suretiyle, rekabet edebilirliğini artıracak ve ihracatı teşvik edecektir.