Radyal kaymalı yataklarda muylu ile yatak yüzeyi arasında uygulanan yatak yükünü taşıyacak yeterlikte yatak çalışma parametreleri ile (hız, yük, yağ viskozitesi, yatak genişliği, yatak çapı, vb..) bir hidrodinamik yağ tabakası oluşabilmesi için yatağa yeterli miktarda yağlayıcı girişinin yapılması gereklidir. Bu giriş yağ miktarı kadar yatakların kenarlarından akan yağ miktarı da oldukça önemlidir.
Yağ film tabakası tam oluştuktan sonra, yani rejim haline ulaştıktan sonra yatağı besleyen yağ debisi yatak kenarlarından sızan miktara eşit olduğu zaman, yağ tabakasının çevresel uzunluğunun yağlama teorisinin öngördüğü çevre uzunluğuna ulaştığı kabul edilmektedir. Yatağı besleyen yağ miktarının bir kısmı dönen mil ile yatak yüzeyinde dönme yönünde hareket ederken, bir kısmı yatak kenarlarından kaçarak yatak yüzeyini terk etmektedir. Yatak kenarlarından sızan bu yağ miktarı yatak yük taşıma kabiliyeti açısından ziyade yatak sıcaklık kontrolü açısından önemlidir. Yatak kenarlarından akan yağ miktarı ne kadar fazla olursa yatağın soğuması o kadar hızlı, sıcaklık artışı o derece kontrol altına alınmış olur. Eğer dönen mil ile hareket eden yağ miktarı azalır, yatak kenarlarında oluşan yağ kaçakları ve sızıntılar çok fazla olursa hidrodinamik basıncın çevre uzunluğu azaldığından yağ filminin yük taşıma kabiliyeti de düşecektir. Ayrıca yatağın çevresinde oluşan yağ film basınç dağılımı da form değiştirecektir. Bunun sonucunda da yük taşıma kapasitesi düşecek, yağ tabakasının minimum yağ film kalınlığı azalacak ve yatak sıcaklığının artmasına sebep olacaktır. Sıcaklık artışı da viskozitenin olumsuz yönde düşmesine sebep olacağından muylu-yatak yüzeylerinde metalik temas riskini artıracaktır.
Yatak uçlarında meydana gelen yağ kaçakları sürtünme katsayısının artmasına neden olur. Yatağı besleyen yağ debisinin çok büyük seçilmesi durumunda yük taşıma kabiliyetine direk etki etmese bile yatağın soğumasına olumlu yönde katkı sağlayacaktır. Yağlama literatürlerinde mevcut olan pratik formüller, çizelgeler, tablolar kullanılarak veya bilgisayar programları ile gerekli debi miktarını hesaplamak mümkündür. (Devam edecek)
(Kaynaklar: Tevrüz, T., Makine Elemanları ve Konstrüksiyon Örnekleri, Cilt 2., Çağlayan Kitabevi, Akkurt, M., Makine Elemanları Cilt 1., Birsen Yayınevi, Kurbanoğlu, C., Makina Elemanları, Teori, Konstrüksiyon ve Problemler, Nobel Yayınevi, Durak, E., Endüstriyel Yağlama Tekniği Ders Notları, Gemalmayan, N., https://websitem.gazi.edu.tr/site/nihatgem/files).
