Avrupa Birliği, 11 Aralık 2019’da açıkladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı ile 2050 yılında ilk karbon nötr kıta olmayı hedefliyor. Bu hedef; Avrupa Birliği içinde sanayiden tarıma, ticaretten lojistiğe hemen her alanda iklim değişikliği eksenli yeni politikaların belirlenmesi ve yenilenebilir enerjiye dayanan yeni bir büyüme stratejisi anlamına geliyor.
2020 tarihli AB Döngüsel Ekonomi Eylem Planı (CEAP), Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın ruhunu yansıtan önemli bir yol haritası. 14 Temmuz 2021 tarihli “Fit for 55 (55’e Uyum)” paketi ise AB’nin iklim, enerji, arazi kullanımı, ulaşım ve vergilendirme politikalarını 2030 yılına kadar 1990’daki seviyesine kıyasla %55 emisyon azaltımı sağlanacak şekilde düzenleyen bir dizi mevzuat değişikliği öngörüyor.
Tüm bu adımların ardından 2023 yılında bu uzun yolcuğun önemli bir aşaması başladı. 1 Ekim 2023’te yürürlüğe giren Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM), uluslararası ticareti etkileyen ve döngüsel ekonominin unsurlarını kapsayan içeriğiyle AB’ye ihracat yapan ülkelere sorumluluk yükleyerek, üretim süreçlerini karbondan arındırmayı çok daha geniş çerçevede ele alıyor.
İlk etapta demir - çelik, alüminyum, gübre, elektrik ve çimento sektörlerini kapsayan SKDM’nin etkileri zaman içinde madeni yağ sektöründe de hissedilecek. Özellikle sürdürülebilir enerjiye geçiş, elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla madeni yağ sektörünün önemli gündemlerinden biri hâline gelecek.
NYTRO BIO 300X ve NYTRO® RR 900X gibi yenilikçi ürünleriyle madeni yağ sektörünün döngüsel ekonomiye hazırlanmasına katkı sağlayan Nynas, BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Avrupa Yeşil Mutabakatı doğrultusunda geliştirdiği üretim stratejisiyle paydaşlarına ilham verecek adımlar atıyor. 2024’ün eşiğinde Nynas Türkiye Genel Müdürü Güney Devrim İldiri’nin kapısını çalıyor ve Nynas’ın üretim stratejileri hakkında bilgi alıyoruz.
Nynas Türkiye Genel Müdürü Güney Devrim İldiri: Enerji Geçişinde İlk Adımı Atan Kazanır
Galatasaray ve Koç Üniversitelerinde küresel enerji politikaları ve enerji geçişi konularında ders veren Nynas Türkiye Genel Müdürü Güney Devrim İldiri, döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik hakkında uzmanlığıyla tanınıyor. Çoğu durumda %100 yeniden kullanılabilen ya da geri dönüştürülebilen yüksek kaliteli bitüm ve özel naftenik yağlar üreten Nynas’ta döngüsel ekonomi politikalarını başarılı şekilde uygulayan İldiri’yle hem şirketinin yenilikçi ürünlerini hem de 2023 yılında enerji geçişi konusunda yaşanan gelişmeleri konuşuyoruz.
2023 yılı madeni yağ ve enerji sektörünün geneli açısından nasıl geçti?
Geçtiğimiz yıl enerji krizi, savaş, enflasyon gibi uluslararası düzeyde her kesimi sınamaya tabi tutan olaylar, uyum ve yenilik konusunda daha fazla talep doğurdu. 2023 yılının 2. çeyreğinde, kısa vadeli belirsizlikleri yönetirken uzun vadeli eğilimleri karşılayacak şekilde konumlanma ihtiyacının arttığını düşünüyorum. İçinde bulunduğumuz süreci, belirsizlik ve önemli toplumsal değişimlerle karakterize edilen çalkantılı bir dönem olarak belirtmek abartı olmaz. Hızlı ve yavaş gelişmeler iç içe geçmiş durumda, bu da olguları ve eğilimleri değerlendirmeyi ve dolayısıyla gelecekte neler bekleyebileceğimizi tahmin etmeyi zorlaştırıyor.
Ancak bu, uzun vadeli planlamanın değerini sorgulamamız gerektiği anlamına gelmiyor. Aksine, zor zamanlarda sadece mevcut zorluklara odaklanmak yerine, aynı zamanda yönettiğiniz şirketi daha uzun vadede başarıya ulaştıracak eylemleri hayata geçirmek gerekir. Önem kazanacak bir diğer trend ise döngüsel ekonomiye geçiştir. NYTRO® RR 900X’in piyasaya sürülmesiyle de kanıtlandığı üzere bu, Nynas’ın ön planda olduğu bir alandır.
2023 yılında AB, SKDM düzenlemesinin ilk aşamasını başlattı. Yeşil Mutabakat’la başlayan süreçte enerji geçişi artık çok daha öncelikli bir gündem hâline geldi diyebilir miyiz?
Bundan sonra her yıl, sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi konusunda yeni kural ve düzenlemelerle ve daha sıkı tedbirlerle karşılaşmamız mümkün. Çünkü yaşadığımız gezegeni gelecek nesillere mümkün olduğunca temiz bırakmak hepimiz için bir zorunluluk hâlini aldı. Dünyada refah seviyesi ve ekonomik büyüme arttıkça enerji talebi artıyor ve kısıtlı kaynaklar bu talebi karşılamaya yetmiyor. Bu nedenle enerji verimliliğini artırmak çok daha kritik hâle geliyor.
Önümüzdeki 7 yılda elektrikli araçlarla birlikte elektriğe talebin %30 oranında artacağını öngörüyorum. Bu durumda yenilenebilir güç kaynaklarına yönelik yeni akıllı transformatörlere ihtiyacımızın bugünden daha fazla olacağı su götürmez bir gerçek. Bu transformatörler, güç kalitesini koruyan, sera gazı emisyonlarını azaltan ve akıllı şebekelere uyum sağlayan, elektrik enerjisi kayıplarını azaltmaya ve geleceğe güç vermeye yardımcı olan yağlara ihtiyaç duyacak. Değişen eğilimleri ve artan talebin karşılanabilmesi noktasında çevreye duyarlı ve yüksek performanslı trafo yağları ve imalatta ham madde olarak kullanılan özel yağları üreten firmaların öneminin ve pazar payının artacağını düşünüyorum. Buna bağlı olarak Nynas’ın pazardaki liderliğini kuvvetlendireceğine inanıyorum.
21. yüzyılın temel hedeflerinden biri olan enerji geçişi, sürdürülebilir bir geleceğe doğru atılan önemli adımların başında gelmektedir. Dünyaya tek yönlü değil, 360 derece bakanların başarılı olacağını öngörüyorum. Nynas olarak, sürdürülebilir bir gelecek için özel trafo yağlarımızı yoğun AR-GE çalışmalarımız sonunda piyasa sürmüş olmanın verdiği mutlulukla küresel pazarda mevcut konumumuzu daha da kuvvetlendirdik. Bugün Nynas NYTRO, 170’ten fazla ülkede ve dünyadaki trafoların %35’inde kullanılıyor. Dolayısıyla Nynas’ın küresel çapta başarısı ve kendi alanında sergilediği liderlik tesadüf değil, tüm bu gelişmeleri doğru okumasıyla ilişkilidir.
Nynas, petrol gibi bir kısıtlı bir doğal kaynağı sürdürülebilirlik kavramıyla ilişkilendirmeyi nasıl başarıyor?
Konu petrol olunca, akla ilk gelen sözcük sürdürülebilirlik olmuyor. Nihayetinde her gün milyonlarca varil petrol kullanıyoruz ve bunun büyük bir kısmı da kül olup gidiyor. Ancak Nynas olarak bizim çok farklı bir yaklaşımımız var. Evet, biz de sınırlı bir kaynak olan petrolü kullanıyoruz fakat biz yakıt üretmiyoruz. Bunun yerine petrolden, uzun kullanım ömrüne sahip sürdürülebilir ürünler elde ediyoruz.
Son biyolojik bazlı sürdürülebilirliği hem yatırım kararlarında hem de şirketin her seviyedeki günlük operasyonlarında bir öncelik haline getirdik. Yeni bir stratejiyle, 2030 yılına kadar emisyonları azaltma ve 2050 yılına kadar tamamen iklim nötr hale gelme yönündeki uzun vadeli hedefe ulaşmaya yönelik önemli adımlar attık. Çalışmalar biyolojik bazlı ve yeniden rafine edilmiş özel ürünlerin piyasaya sürülmesi de dâhil olmak üzere geniş bir yelpazede yürütülmekte.
Yenilikçi ürün portföyümüzden biri olan NYTRO BIO 300X, yıllar süren yoğun araştırmaların ürünü olarak ortaya çıktı. Bu %100 yenilenebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir yalıtım sıvısı, ultra düşük viskozitesi ile etkileyici bir soğutma performansı sunuyor. IEC 60296 spesifikasyonlarını aşan biyolojik olarak parçalanabilen özelliklere sahip olan ürünümüz, üstün oksidasyon kararlılığıyla dikkat çekiyor ve tamamen geri dönüştürülebilir bir yapıya sahip. NYTRO BIO 300X, pazardaki mevcut mineral yağlar ve bitkisel bazlı izolasyon sıvılarından daha yüksek oksidasyon stabilitesi sunarak, hermetik olmayan transformatörler dahil olmak üzere tüm transformatör tipleri için ideal bir tercih haline geliyor.
Diğer bir inovatif ürünümüz olan NYTRO® RR 900X, Nynas’ın döngüsel üretim modelinin bir başka örneği. Eşsiz rafine etme teknolojisi ile müşterilere saf trafo yağına kıyasla kullanım ömrü boyunca en az %70 daha az sera gazı emisyonu sağlayan birinci sınıf bir trafo sıvısı sunuyoruz. Bu doğrultuda, sektörümüzde biyolojik bazlı ürünlerin yanı sıra döngüselliğin de önemli bir rol oynayacağına olan inancımızı sürdürüyoruz.
Gres üreticileri için sürdürebilir ürünler üretme konusunda naftenik yağlar hangi faydaları sağlıyor?
Gres üretiminde naftenik baz yağlar, çoğu zaman parafinik yağlara kıyasla büyük avantajlara sahiptir. Bu bilgi, dünyanın birçok yerinde genel olarak kabul görüyor. Bu avantajların temelinde ise naftenik yağların sunduğu elverişli çözünürlük özellikleri yatıyor. Hangi yağın kullanılacağını seçerken göz önünde bulundurulması gereken temel özellik çözünürlüktür.
Bir diğer önemli konu, gres üretiminde, düşen CO2 emisyonları artan kârlılık demektir. Bu, endüstriyel ölçekte gres üretimine ilişkin yeni bir enerji tüketimi çalışmasından çıkan ve çevresel ve ekonomik hedefler arasında yeni bir ilişki ortaya koyan basit ama önemli bir mesajdır. Nynas olarak elde ettiğimiz sonuçlar, gres üreticilerinin kullandıkları baz yağ ve teknolojiyle ilgili akıllı seçimler yaparak sürdürülebilir, enerji açısından verimli ve kârlı bir üretim sürecine nasıl ulaşabileceklerini ilk kez ortaya koymakta. Nynas tarafından reaktör üreticisi Stratco ve gres üreticisi Eldon’s SA ile iş birliği içinde yürütülen çalışma, Nynas / Stratco ortaklığında pilot ölçekli bir araştırmanın tam ölçekli devamıdır. Bu çalışma, üretilen gresin birim ağırlığı başına enerji tüketimini yaklaşık %12 azaltma potansiyelini ortaya çıkardı.
Endüstriyel ölçekli bu çalışma için sekiz parti 8 tonluk lityum bazlı gres yaptık. İki aşamalı prosesin ‘pişirme’ aşaması için basınçlı (Kontaktör) bir reaktör ve geleneksel bir açık su ısıtma kazanı kullandık, bu sayede iki alternatif teknolojinin enerji tüketimi üzerindeki etkisini karşılaştırdık.
Ekip, farklı baz yağların etkisini değerlendirmek için parafinik Grup I yağları ve hidro-işleme tabi tutulmuş naftenik yağların yanı sıra bu iki API sınıfının bir karışımını da kullandı. Ayrıca, iki ortalama viskozite derecesi (sırasıyla 100 ve 220 cSt) kullanıldı. Pilot ölçekli çalışmadan beklentiler ile aynı doğrultuda olmak üzere, tam ölçekli araştırmada madeni yağ endüstrisindeki enerji yoğun üretim faaliyetinde enerji tüketiminin ve ilgili CO2 emisyonlarının önemli ölçüde azaltılabileceği sonucuna varıldı.
Dünya ve Türkiye için 2024 beklentinizden bahseder misiniz? Nynas Türkiye özelinde 2024 hedefleriniz nelerdir?
Nynas Türkiye olarak son beş yılda sürekli bir artış grafiğiyle satış hacmimizi başarılı bir şekilde yükselttik. Önümüzdeki sene pazarın büyümesinin üzerinde satış hacimlerimizi genişleterek pazar payımızı arttırmayı planlıyoruz. Müşteri memnuniyetini öncelikli kılarak, inovasyon ve etkili pazarlama stratejilerini benimseyerek bu hedefe ulaşmayı planlıyoruz. Bu süreçte güçlü iş ortaklıkları kurarak ve müşteri odaklı çözümler sunarak sektördeki liderliğimizi sürdürmeyi amaçlıyoruz. Gelecekte de müşterilerimize değer katmaya devam ederek, sürdürülebilir büyüme ve başarıyı beraberinde getirmeyi hedefliyoruz. Müşterilerimizle daha güçlü bağlar kurup değişen pazar dinamiklerine hızlı adaptasyon sağlayarak, Nynas Türkiye olarak sektördeki etkimizi daha da güçlendirmeyi amaçlıyoruz.
