Madeni Yağ Dünyası – Özel Haber
Almanya’nın Bremerhaven Limanı’ndan hareketle Mısır’daki Port Said’e, oradan da Singapur’a giden ve yaklaşık 500’ü elektrikli olmak üzere 3783 lüks otomobil taşıyan Panama bandralı Fremantle Highway gemisi 25 – 26 Temmuz gecesi Hollanda’nın Kuzey Denizi açıklarında yanmaya başladı. 1 mürettebatın hayatını kaybettiği, 22 mürettebatın yaralı kurtarıldığı yangının söndürülmesi 1 Ağustos’a kadar sürdü. Yoğun nakliye hatlarının uzağında Eemshaven Limanı’na çekilen geminin soğutma çalışmaları günler aldı.
Ağır maddi zarara yol açan ve dünyayı bir çevre felaketinin eşiğine getiren yangının sebebi, üzerinden 2 aya yakın zaman geçmesine rağmen kesin olarak belirlenebilmiş değil. Yangının çıkış nedenine ilişkin ilk incelemeler elektrikli araçları olağan şüpheli olarak gösterse de daha sonraki bulgular bu şüpheyi destekleyecek yeterli kanıtlar sunmadı.
Yangının yeniden alevlenmesi ihtimaline karşı tam donanımlı Hollanda Deniz İtfaiye Tugayı hazır bekletilirken kurtarma ve hasar tespit ekipleri günler sonra değerlendirme yapmak için gemiye çıktı. Yapılan ilk incelemelerde alt güvertede yer alan çok sayıda otomobilin tahmin edilenin aksine hâlâ sağlam olduğu görüldü.
İncelemelere göre 3783 araçtan yaklaşık 800’ünün kullanılabilir durumda olduğu tahmin ediliyor. Yangından sağlam kurtulan araçların büyük çoğunluğunun elektrikli araçlar olması, yangının bu sebeple çıkmış olma ihtimalini zayıflatıyor.
Yetkililerden edinilen bilgiye göre yangının 6. güverteden 11. güverteye kadar devam ettiği 5. güvertenin boş olması nedeniyle alt kısımdaki otomobillerin fazla tahrip olmadığı anlaşıldı. Müfettişler yangının 8. güvertede başlayıp başlamadığını doğrulamaya çalışıyor.
Sağlam araçların gemiden tahliyesi de oldukça dikkat gerektiriyor. Tahliye sürecinde yüksek voltajlı aküleri şarj eden araçların yeniden alev alma ihtimaline karşı tedbirler düşünülüyor. Riskin büyük olması durumunda Fremantle Highway’in sağlam araçlarla birlikte hurdaya kaldırılması gündeme gelebilir.
Elektrikli Araç Nakliyesinde Ek Tedbirler
Öte yandan Fremantle Highway yangını, elektrikli araçların nakliyesiyle ilgili riskleri yeniden gündeme getirdi. Otomotiv ve taşımacılık sektörlerinde artan endişeler üzerine; 42 ulusal denizcilik piyasası sigorta ve reasürans birliğinden oluşan “Uluslararası Deniz Sigortaları Birliği” (IUMI), elektrikli araçların güvenli nakliyesine ilişkin bir dizi tavsiye yayınladı.
“Elektrikli Araçların Güvenli Taşınmasına Yönelik En İyi Uygulama ve Tavsiyeler” başlıklı raporda; erken yangın algılama ve doğrulama sistemleri, yağmurlama ve karbondioksit söndürme sistemleri, yüksek genleşmeli köpüklü yangın söndürme sistemleri, açık kargo politikaları ve ilgili risk değerlendirme ve kontrol önlemleri tavsiye edilirken ropax gemilerinde şarj yapılmasının yasaklanması önerildi.
Raporda, nakliye gemilerinin çok sayıda alternatif yakıtlı aracın taşınmasına uygun hale getirilmesi gerektiği vurgulanırken IUMI’nin bu sürece katkı vermek amacıyla yapacağı çalışmalar anlatıldı. Bu kapsamda “Uluslararası Denizcilik Örgütü Gemi Sistemleri ve Ekipmanları Alt Komitesi”nin (SSE) Mart 2024’ten itibaren araç, özel kategori ve ro-ro alanlarındaki yangından korunma, algılama ve söndürme düzenlemelerinin yeterliliğinin değerlendirilmesi konulu çalışmalara başlayacağı bilgisi verildi.
IUMI raporunda ayrıca; otomobil taşımacılığında gerçekleşmesi muhtemel yangınların elektrikli araçlardan kaynaklı olabileceği ve bu yangınların geleneksel yangınlardan çok daha tehlikeli sonuçlar doğurabileceği tartışmaları da ele alındı.
IUMI Genel Sekreteri Lars Lange, akülü elektrikli araçlardaki muhtemel yangınların geleneksel araçlardaki yangınlardan daha tehlikeli olmadığını ve daha sık görülmediğini ortaya koyan birçok bilimsel araştırma olduğunu ve tavsiye raporunun bu araştırmalardan yararlandığını söyledi. Lange “İstatistikler toplanmaya devam etse de şu anda genel olarak, geleneksel araçlardan kaynaklanan yangınlara kıyasla elektrikli araçlarda daha az yangın riski olduğu düşünülüyor” dedi.
Tavsiye raporuna göre artan endişelere rağmen, günümüze kadar elektrikli araçlardan kaynaklandığı kanıtlanan bir yangın gerçekleşmiş değil. Raporda; araç yangınlarının büyük oranda araç gövdesi ve iç kısımlardan kaynaklandığı ve elektrikli araç yangınında açığa çıkan enerjinin geleneksel araçlara kıyasla çok büyük olmadığı ifade edildi.
Bununla birlikte elektrikli araç pillerinin termal kaçak potansiyeline sahip olmaları nedeniyle söndürülmelerinin zor ve yeniden tutuşma ihtimallerinin fazla olduğu ifade edilirken, soğutma önlemlerinin hızla uygulanması gerektiği vurgulandı.
IUMI raporunda ayrıca uluslararası taşımacılıkta kullanılan RoRo gemileri, RoPac gemileri ile PCTC’lerin risk durumları da karşılaştırıldı. Birçok RoRo gemisinde arabaların, hava akışının yangınla mücadeleyi daha zorlu hale getirdiği açık güvertelerde taşındığına dikkat çekildi. Hem yolcu hem de araç taşıyan RoPax gemilerinin ise yolcuların cihazlarını gemide şarj etme ihtiyacı duymasının yangın riskini artırdığı, ayrıca bu gemilere daha eski ve potansiyel olarak daha az güvenli arabaların yüklendiği ifade edildi. PCTC’lerin ise genellikle sıkıca paketlenmiş araçları taşıdığı, acil durum erişimi için çok az yer bıraktığı ve yangının hızla yayılmasına neden olduğu aktarıldı.
