TAYRAŞ Baz Yağ Rafinerisi A.Ş., 2022’de lojistik operasyonunun %31’ini demiryolu ile gerçekleştirdi.
İleri dönüşümle katma değer yaratan TAYRAŞ, mevzuata uygun ve çevreye duyarlı lojistik operasyonuyla sektöre örnek oluyor.
TAYRAŞ, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan “Atık Yağların Toplanmasına ilişkin Usul ve Esaslar”a uygun olarak, atık madeni yağın toplanmasından rafinasyon tesisine taşınmasına kadar uzanan sürecin, güvenli ve doğa dostu şekilde tamamlanmasını amaçlar. Bu yaklaşım ile lojistik operasyonlarının mümkün olan en düşük karbon salınımıyla gerçekleşmesi TAYRAŞ’ın atık yağ yönetiminin temel unsurudur.
Türkiye’nin, hidro-işlem teknolojisiyle faydalı kullanım ömrünü tamamlamış atık madeni yağlardan yüksek kalitede baz yağ üretebilen ilk ve tek rafinasyon tesisini kuran TAYRAŞ, atık yağ toplama faaliyetlerini mevzuata ve SEÇ-G (Sağlık – Emniyet – Çevre – Güvenlik) kurallarına uygun şekilde gerçekleştiriyor. “İleri dönüşüm” yoluyla katma değer yaratan ve döngüsel ekonomiye öncülük eden TAYRAŞ, çevreye duyarlı lojistik operasyonuyla karbon ayak izinin azalmasına katkı sağlıyor.
TAYRAŞ Lojistik Operasyonları ve Ham madde Tedarik Süreçlerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Hüseyin Koyuncu ile röportajımızda TAYRAŞ’ın lojistik operasyonları hakkında detaylı bilgilere ulaştık. Bilecik’te mevcut en yüksek teknolojiyle kurulan, yıllık 60 bin ton atık yağ işleme kapasiteli TAYRAŞ Baz Yağ Rafinerisi’nin demiryolu bağlantısına sahip olduğunu anlatan Koyuncu, bu sayede 2022 yılında atık madeni yağların %31’ini demiryoluyla taşıdıklarını ve yakın gelecekte bu oranı çok daha yukarı taşıyarak karbon ayak izini daha da düşüreceklerini söylüyor.
Atık madeni yağı nerelerden tedarik ediyor, üretim kalitesini artırmak için nelere dikkat ediyorsunuz?
Atık madeni yağları ağırlıklı olarak Türkiye genelinde faaliyet gösteren oto sanayi siteleri ve servislerinden, atık madeni yağ üreten lojistik firmalarından, demir – çelik ve otomotiv gibi endüstriyel kuruluşlardan, yüksek basınçlı ve sürtünmeli makineler kullanan fabrikalardan ve maden ocaklarından temin ediyoruz.
Kalitenin ve verimliliğin artırılması için öncelikle atık madeni yağ üreticilerinden numuneler alarak rafinerimizdeki laboratuvarımızda analiz ediyor ve analiz sonucuna göre yağın teslim alınmasına karar veriyoruz. Ayrıca atık madeni yağ kalite eğitimi almış transfer noktası sorumlularımız, transfer noktalarına teslim edilen tüm atık madeni yağları; renk, koku ve yoğunluk kontrollerinin ardından konik atık yağ dinlendirme tankına alıyor. Atık madeni yağ burada yaklaşık bir saat dinlendirilerek bünyesindeki serbest suyun dibe çökmesi sağlanıyor.
Atık madeni yağ buradan da yüksek hacimli atık tanklarına aktarılıyor ve tanklar dolduğunda yeniden numune alınarak son bir kez daha rafinerimizdeki laboratuvarda analiz ediliyor. Olumlu sonuç alınmasını takiben atık madeni yağın transfer sürecine geçiliyor ve sarnıç vagonlarla (tren yolu) ya da dorselerle (karayolu) yağın rafineriye ulaştırılması sağlanıyor.
Yükleme yapıldıktan sonra da tekrar alt vanalardan serbest suları alıyor ve tüm atık suları, atık su tankına aktararak lisanslı araçlarla lisanslı atık su arıtma firmalarına gönderiyoruz. Böylelikle atık madeni yağların bünyesinde bulunan %2 ila %4 atık su miktarını daha rafineriye ulaşmadan bertaraf etmiş oluyoruz.
Lojistik operasyonunun çevreye duyarlı yapılması için hangi önlemleri alıyorsunuz?
Lojistik sürecinin döngüsel ekonominin dinamiklerine ve ileri dönüşüm yaklaşımına uygun yapılması en önem verdiğimiz konulardan biri. Rafinerimizin misyonuna uygun olarak tüm süreçlerimiz gibi lojistik sürecimizi de çevreye faydalı ve iklim dostu şekilde gerçekleştiriyor ve her aşamada SEÇ-G (Sağlık – Emniyet – Çevre – Güvenlik) kurallarına uyuyoruz.
Bildiğiniz üzere atık yağlar içerdiği kimyasal elementler ile birlikte çevre için tehlikeli, fiziksel özellikleri gereği de depolanması ve nakliyesi zor ve riskli atıklardır. Müşterilerimizin günlük ortalama atık yağ üretim verilerini hesaplayan yazılımlardan destek alarak zamanında araç planlaması yapıyor ve tank taşmalarının önüne geçmeye çalışıyoruz. Atık yağ çekimi ve transfer işlemleri sırasında en ufak bir damlamaya dahi izin vermeden SEÇ-G prensiplerimizi tavizsiz uyguluyoruz.
Bu doğrultuda atık madeni yağlar işletmelerin sahalarından lisanslı ve ADR’li tankerlerimizle toplanır ve ilgili mevzuat uyarınca MOTAT kayıtları yapılarak Bakanlığın resmî kayıt sistemine miktar ve lokasyon bilgileri girilir. Aynı zamanda TAYRAŞ’ın elektronik kayıt sistemlerine giriş yapılarak lojistik süreci anlık olarak izlenir. Söz konusu rapor ve kayıtlar hem TAYRAŞ’ın performans yönetimi açısından hem de ilgili kamu kurumlarının izleme ve denetim yükümlülükleri açısından son derece önemlidir.
Yasal kayıt işlemlerinin ardından araçlarımız toplanan atık madeni yağları Çevre İzin ve Lisanslı Atık Yağ Transfer Noktalarımıza teslim eder. Burada da bir önceki sorunuzda ifade ettiğimiz üzere dinlendirme ve analiz süreçlerimiz tamamlanır ve transfer sürecine geçilir. Sürücülerimiz SRC-5 ve Psikoteknik belgelerini almış, atık yağ doldurma ve boşaltma operasyonları ile ilgili özel eğitimlerini tamamlamış, işin getirdiği yetkinliklere sahip kişiler arasından seçilir. Şehir içi ve şehir dışı yollarda trafik kurallarına uyulması ve sürücülerimizin sağlık ve güvenliğini korunması birinci önceliğimizdir. Bu anlamda sürücülerimize Ağır Vasıta Defansif Sürüş Eğitimleri de aldırılmaktadır.
Lojistik operasyonunuzda yer alan araç filonuz hakkında bilgi verir misiniz?
Lojistik operasyonumuza tahsis ettiğimiz geniş bir araç filomuz bulunmaktadır ve tüm araçlarımızın atık yağ toplama operasyonları rafinerimizin planlama birimi tarafından kilometre / akaryakıt verimliliği göz önünde bulundurularak planlanmaktadır. TAYRAŞ Baz Yağ Rafineri A.Ş. olarak 20 adet 5 tonluk, 5 adet 8 tonluk, 4 adet 10 tonluk tanker ve 31 adet kamyonet olmak üzere toplamda 60 araç ve 133 personel ile tüm Türkiye’de atık yağ toplama işlemini gerçekleştirmekteyiz.
Bununla birlikte 5 adet 18 tonluk aracımız, 10 adet 26 tonluk dorsemiz ile toplamda 15 adet aracımızla transfer noktalarından Rafinerimize transfer taşımacılığı yapmaktayız. Transfer sürecimizle ilgili en övündüğümüz konulardan biri de TAYRAŞ mülkiyetimizde kurulan 2 km’lik demir yolu bağlantısıdır. Transfer noktalarımızda toplanan atık madeni yağın önemli bir kısmı bu demir yolu hattı üzerinden vagonlar ile rafinerimize ulaşmaktadır.
Rafinerinizin demiryolu altyapısı lojistik sürecini çok daha çevreci hâle getiriyor.
Demiryolu altyapımız çevre sağlığı, sürdürülebilirlik ve karbon salınımının azaltılması açısından oldukça önemli. 2022 yılında Rafinerimize gelen atık madeni yağların %31’i demiryolu ile taşınmıştır. 2023 ve sonraki yıllarda bu oranı daha da arttırmayı planlıyoruz. Bu bağlamda sürdürülebilir lojistik ve tedarik zinciri ile sektörde uygulanan faaliyetlerin neden olduğu karbon ayak izini minimuma indirmeyi amaçlıyoruz.
Atık yağ transfer noktalarınızdan bahseder misiniz?
Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği’nde yer alan rafinasyon tesislerine yönelik hükümlerde atık yağlardan TS 13369 standardına uygun baz yağ üretimi esastır. Ayrıca Yönetmelik, atık yağların mevzuata uygun toplanması ve taşınmasını sağlamak ve yurt içinde her noktaya toplama hizmeti vermek amacıyla Atık Yağ Transfer Noktası kurulmasına izin vermektedir. Bu söz konusu transfer noktalarına Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğünden lisans almak zorunludur.
TAYRAŞ A.Ş. olarak Ankara, İzmir, Mersin, Denizli, Antalya, Bursa ve İstanbul olmak üzere 7 ilde Atık Yağ Transfer Noktalarımız bulunmaktadır. Bu noktalardan Bilecik’teki Rafinerimize atık yağ aktarımı yaparken araçlarımızı optimum kısa mesafelerle planlayıp egzoz karbon emisyonunu minimuma indirmeye çalışıyor, mümkün olan durumlarda demir yolunu tercih ediyoruz. Böylece hem ekonomi hem de emisyon azaltıcı önemleri birlikte gerçekleştirebiliyoruz.
Yetki belgesi ve lisansı olmayan kişi ve araçların atık madeni yağları kayıt dışı pazara yönlendirmesi verimlilik ve vergi kaybı açısından ülke ekonomisine zarar verirken, işini kurallara uygun yapan rafineriler için de haksız rekabete yol açıyor.
Tedarik miktarlarını artırmak için neler yapıyorsunuz?
Atık yağ üreticilerinin tespiti ile başlayan sürecimiz saha sorumlularımızın üreticiler ile bire bir teması ile devam ediyor. Görüşmelerde TAYRAŞ’ın çevreci yaklaşımı, hizmet kalitesi ve ürettiğimiz ürünün ülkemize kazanımlarını anlatıyor ve yıllık atık yağ oluşum miktarları ve atık yağlardan alınan numunelerinin uygunluk verilerine göre müşterilerimize özel sözleşme ve fiyat teklifimizi sunuyoruz.
Saha ekibimiz müşterilerimizle devamlı temas halinde olup onların beklenti ve ihtiyaçlarını yakından takip ediyorlar. Geri bildirimleri iyi analiz ediyor ve tedarik sürecimizi sürekli iyileştiriyoruz. Artan hizmet kalitemiz ve referanslarımızla birlikte mevcut müşterilerimizle ilişkimiz derinleşiyor ve her geçen gün yeni müşteriler kazanıyoruz. Rafinerimize gelen atık yağ bildirim telefonlarını müşteri temsilcilerimize yönlendirerek tedarik sürecimizi başlatıyor, geniş araç filomuzla hızlı şekilde organize olarak müşteri memnuniyetini sağlıyoruz.
TAYRAŞ A.Ş., Atık Yağların Toplanmasına İlişkin Usul ve Esaslar’a uygun olarak atık yağların yönetimi konusunda başta oto sanayi sitelerine yönelik olmak üzere eğitim ve bilgilendirme programları da düzenliyor. Şirket çevreci afiş ve etiketlerle de müşterilerini atık yönetimi konusunda bilgilendiriyor.
