Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ, 9 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete`de yayımlandı. Kamuoyunda “varlık barışı” olarak anılan Tebliğ; gerçek veya tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazları kapsıyor.
Yurt dışında bulunan söz konusu varlıklar için 31 Mart 2023’e kadar Tebliğ ekinde (Ek-1) yer alan form ile banka veya aracı kurumlara bildirim yapılabilecek. Yurt dışı varlıklara ilişkin vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacak. Türkiye’deki varlıklar için de Tebliğ ekinde (Ek-3) yer alan beyanname ile 31 Mart 2023’e kadar vergi dairelerine beyanda bulunulacak.
Varlıkların Bildirim Değeri
Gerek yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde gerekse yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine beyan edilmesinde, bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla varlıklar şu ölçütlere göre değerlenecek:
*Türk lirası cinsinden para (nominal değeriyle)
*Altın (rayiç bedeliyle)
*Döviz (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla)
*Taşınmazlar (rayiç bedeliyle)
Bildirim veya beyanlarda söz konusu varlıkların Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacak. Bu Tebliğin uygulanmasında rayiç bedel, söz konusu varlıkların bildirildiği veya beyan edildiği tarih itibarıyla belirlenen alım – satım bedeli olup bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekecek. Döviz cinsinden varlıklarda, bunların bildirildiği veya beyan edildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır.
Bildirimde bulunduktan sonra, yapılan hataların düzeltilmesi ya da bildirime konu edilen varlıkların azaltılması amacıyla 31 Mart 2023’e kadar yapılacak düzeltmelerde varlıkların ilk bildirim tarihindeki değerleri esas alınacak.
Türkiye’de bulunan varlıkların, vergi dairelerine beyan edildiği tarih itibarıyla yukarıda yer alan esaslar çerçevesinde belirlenen Türk lirası karşılığı bedelleriyle bu varlıkların yasal defterlere kaydedilmesi gerekecek. Söz konusu varlıkların elden çıkarılması halinde satış kazancının tespitinde bu bedel dikkate alınacak.
Vergi Oranı
Tebliğ, varlıklara belli bir tarih itibariyle sahip olma ve bunu ispat etme zorunluluğu getirmezken; yurt dışından getirilen varlıklar için getirilme süresini dikkate alarak %1, %2 ve %3’lük farklı oranlarda; yurt içi varlıklar için ise %3’lük tek oranda vergi ödenmesini öngörüyor.
Yurt dışı varlıkların bildiriminde banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;
*30/9/2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
*1/10/2022 tarihi ile 31/12/2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2,
*31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3
oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15. günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyecek.
Yurt içi varlıkların bildiriminde vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %3 (yüzde üç) oranında vergi tarh edilecek ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecek. Bu vergiler, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecek.
Kanuni Defter Kayıtlarına İntikal
Bildirilen veya beyan edilen varlıkların, defter tutan mükelleflerce kanuni defterlere kaydedilmesi zorunlu. Yurt dışında bulunan varlıkların; şirket adına bildirilmesi durumunda ilgili şirket, şahıslar adına bildirilmesi halinde bu şahısların kendileri, maddenin sağladığı imkânlardan yararlanabileceğinden, şirket adına bildirime konu edilen varlıkların, şirketin kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilmesi gerekiyor.
Taşınmazlar İçin Tapu Harcı
Yurt içi varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların devrine ilişkin tapu işlemlerinden, tapu harcı alınmayacak. Bu taşınmazların işletmeye devri Gelir Vergisi Kanunun mükerrer 80. maddesi kapsamında, elden çıkarma sayılmayacak ve değer artış kazancı yönünde vergilendirilmeyecek.
Devir işlemlerinde tapu harcının alınmaması için maddede belirtilen beyannamenin verilmesini müteakiben, ilgili vergi dairesinden, beyan edilen taşınmazların tapu kayıtlarına ilişkin bilgileri de içerecek şekilde Varlık Barışı kapsamında şirket adına beyan edilerek özel fon hesabına alındığını (veya kanuni defterlerin ilgili sayfalarında gösterildiğini) ve bu çerçevede tapu işleminde harç alınmayacağı hususunda beyanın yapıldığı vergi dairesinden alınacak yazı, ilgili tapu sicil müdürlüğüne ibraz edilecek.
Gider ve Amortisman Uygulaması
Bildirim konusu yapılarak kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında Vergi Usul Kanununda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacak. Kayıtlara alınan bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecek.
Diğer Hususlar
Bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak. Bildirim ve beyan süresi sona erdikten sonra bildirim veya beyanlara ilişkin düzeltme yapılamayacak. Bu çerçevede, 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılan bildirimlerin bu tarihten sonra düzeltilmesi mümkün olmayacak.
