Elektrikli araçlar (EV) hareket enerjisini bir veya daha fazla elektrik motorundan alan taşıtlardır. İçten yanmalı motorlu araçların aksine, benzin veya dizel yerine tamamen elektrik enerjisi kullanırlar. Elektrik motorları tarafından tahrik edilir ve bataryalardan güç alırlar. Elektrik motoru, içindeki elektromıknatıslar sayesinde döner bir manyetik alan oluşturur ve dönme hareketi aktarma organlarına iletilerek tekerlekleri döndürür. Elektrikli araçlar ve içten yanmalı motorlar arasındaki temel fark, elektrikli araçlar geleneksel motor yağı kullanmaz. Ancak hala ihtiyaç duyduğu sıvılar mevcuttur.
- Soğutma sıvısı: Batarya, motor ve güç elektroniği bileşenlerini soğutmak için özel sıvı soğutma sistemleri kullanılmaktadır.
- Şanzıman sıvıları: Şanzıman ve güç aktarım elemanlarının düşük viskoziteli sıvılarla çalıştığı özel formüllere ihtiyaç vardır.
- Fren hidroliği: Geleneksel araçlarda olduğu gibi fren sistemini çalıştırmak için fren hidroliğine ihtiyaç vardır.
- Cam Suyu: Cam yıkama işlemleri tüm araçlarda zorunludur.
- Diğer gres ve yağlar: Elektrikli araç tahrik mekanizmalarındaki rulmanlara, dişlilere vb. uygulanacak özel formüle edilmiş gres yağlarıdır.
Özetle, içten yanmalı motorlardaki büyük motor yağı bakım ihtiyacı ortadan kalkmış olsa da, elektrikli araçlar hala çeşitli sıvılara, özellikle ısı yönetimi sıvılarına ihtiyaç duyarlar.
Madeni yağ üretimi için katkı üreten kimya firmalarından EVONIK yeni teknolojiye hazır. VISCOPLEX® ve VISCOBASE® ürün grupları içinde elektrikli araçlar için istenen özellikleri sağlayan katkılar ve formülasyon önerileri yer almaktadır.
Batarya Soğutma Tipleri ve Özellikleri
Elektrikli araçlarda bulunan batarya paketlerinin ısı yönetimini sağlamak ve aşırı ısınmayı önlemek için bazı sistemler kullanılır. Batarya performansı, sıcaklığa duyarlıdır ve ideal çalışma sıcaklığının 15-35°C aralığında olması tercih edilir. Batarya soğutma sistemleri, batarya ömrünü uzatmak ve güvenli çalışmayı temin etmek açısından kritik bir rol oynar.
Araç modeline, batarya kapasitesine ve soğutma sistemi tasarımına bağlı olarak ortalama 5-15 litre arasında soğutma sıvısına ihtiyaç duyulmaktadır.
Elektrikli araçlarda batarya ve motor soğutma sistemleri için özel formüle edilmiş soğutma sıvılarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sıvıların temel özellikleri şunlardır:
- Düşük elektrik iletkenliği: Doğrudan batarya hücrelerine temas eden sıvılarda yüksek iletkenlik, bataryanın hasar görmesine ve hatta patlamasına neden olabilir. Bu nedenle düşük veya sıfır iletkenlikli soğutma sıvıları tercih edilir.
- Korozyon önleyici özellikler: Batarya paketindeki alüminyum, bakır, çelik gibi metallere karşı korozyonu engellemek önemlidir. Bu sayede sistem ömrü uzar.
- Geniş sıcaklık aralığı dayanıklılığı: Soğutma sıvısı, bataryanın çeşitli sıcaklıklarda performansını desteklemelidir. İyi ısı transfer özelliği bataryanın verimli bir şekilde soğutulması için iyi ısı iletim katsayısına sahip olmalıdır.
- Köpüklenme ve kabarcık oluşumunu önleme: Köpük ve hava kabarcıkları ısı transferini azaltacağından bu istenmez.
- Uygun viskozite: Sıvının pompalanabilirliğini ve akışkanlığını sağlamak için uygun bir viskoziteye sahip olması gerekir.
Elektrikli Araçlardaki Batarya Soğutma Sıvılarının Tipik Bileşenleri
Elektrikli araçlardaki batarya soğutma sıvılarının tipik bileşenleri arasında genellikle su ve glikol bazlı karışımlar bulunur. Ancak, su/glikol karışımlarının yerini almaya başlayan daha etkin ester bazlı soğutma sıvılarının geliştirilmesi söz konusudur. Bu karışımlara ek olarak, içeriklere iyon değiştirici reçineler, yalıtkan plastik ajanlar, korozyon önleyici katkılar, köpük önleyiciler ve renklendirici boyalar da eklenir.
NYCO Sentetik esterler e-mobilite çağında araçların performansını iyileştirmek, verimliliğini arttırmak ve emisyonları azaltmak amacıyla hayati öneme sahiptir. Özellikle güvenlik, ısı transferi performansı, yağlama kalitesi ve malzeme uyumluluğu gibi konularda üstün özellikler sunarlar.
ASTM (American Society for Testing and Materials) tarafından elektrikli araç soğutma sıvıları için geliştirilen veya geliştirilmekte olan standartların önemi büyüktür.
ASTM D8485 – Elektrikli araç soğutma sıvılarının metal korozyonuna etkisini değerlendirmek için bir test yöntemi belirler.
WK80854 – Su içermeyen, yalıtkan soğutma sıvıları için yeni bir spesifikasyon standardı geliştirilmektedir.
WK76375 ve WK83561 – Elektrikli araç tasarımcılarına ve soğutma sıvısı üreticilerine yardımcı olmak için önerilen yeni standart test yöntemleri.
WK52011 – Glikol bazlı soğutma sıvıları için yeni bir spesifikasyon standardı önerisidir. Yakıt hücreli, bataryalı ve hibrit araçlar kullanılır.
Genel elektrikli araç soğutma sıvısı standartları ASTM D15 komitesi, elektrikli araç soğutma sıvıları için standartları geliştirmek ve sürdürmekle sorumludur.
2023 Küresel Elektrikli Araç Satış Verileri
2023 yılında, tam elektrikli ve plug-in hibrit araç satışları %31 artış göstererek yaklaşık 13-14 milyon seviyesine ulaşmıştır. [2] Bu rakam, toplam küresel
araç satışlarının %16’sına karşılık gelir. [2] Tesla, 2023 yılında 1,8 milyon adetle BEV satışlarında küresel pazarda lider konumdadır. [4].Norveç gibi bazı ülkelerde, 2023 yılında satılan yeni araçların yarısından fazlası elektrikli araçlardır.
2023 Küresel Elektrikli Araç Soğutma Sıvıları Pazar Büyüklüğü ve Gelecek Öngörüleri
Elektrikli araç (EV) soğutma sıvıları pazarının 2023 yılı değeri 297,2 milyon dolar olarak tahmin edilirken, EV batarya soğutma sistemi pazarının değeri yaklaşık 2,93 milyar dolar seviyesindedir.[5][6].Pazarın 2033 yılına kadar 3,7 milyar dolara ulaşması beklenmektedir ve EV batarya soğutma sistemi pazarının 2023-2033 döneminde yıllık %15,39 büyüme oranıyla 12,28 milyar dolara ulaşacağı öngörülmektedir.
Bu veriler, EV soğutma sıvıları pazarının göreceli olarak küçük olmasına karşın, elektrikli araç pazarının hızla genişlemesi ile önümüzdeki yıllarda büyük bir büyüme potansiyeli taşıdığını göstermektedir. Üreticiler, araç bileşenlerinin ideal sıcaklıklarını koruyarak ürün ömrünü uzatmak ve güvenliği artırmak amacıyla gelişmiş soğutma sistemleri ve sıvılarına yatırım yapmaya devam etmektedir. Büyüme, düzenleyici uyuma ve verimlilik taleplerine bağlı olarak ivme kazanacaktır.
Kaynakça
1.https://insideevs.com/news/707891/global-ev-sales-Hit Record 1.5+ Million In December 2023
2. https://ourworldindata.org/electric-car-sales
3.https://cleantechnica.com/2024/02/06/tesla-still-1-inworld-bev-sales-2023-world-ev-sales-report/
4.https://www.futuremarketinsights.com/reports/evcoolants-market
5.EV Battery Pack Cooling System Market: A Global and Regional Analysis, 2023-2033 ID: 5933026
6.https://www.futuremarketinsights.com/reports/evcoolants-market
7. https://corporate.evonik.com/en
8.https://www.nyco-group.com/markets/synthetic-esters/
ek* McKinsey & Company EV Fluids Say Goodbye To The Oil Change
ek* IEC 61099:2010 – Insulating liquids – Specifications for unused synthetic organic esters for electrical purposes
