İspanya’da atık madeni yağların yönetimi, çevreye duyarlı ve yasalara uygun bir şekilde yürütülmesi gereken önemli bir süreçtir. Bu konuda en önemli yasal dayanak, 2 Haziran 2006 tarihli 679/2006 sayılı Kraliyet Kararnamesi’dir. Söz konusu kararname, endüstriyel ve otomotiv sektöründe faaliyet gösteren yağlama yağı üreticilerini, piyasaya sundukları ürünlerin kullanım sonrası ortaya çıkan atık yağların toplanması, geri kazanımı ve rejenerasyonu konusunda sorumlu tutmaktadır.
Bu yasal yükümlülük doğrultusunda, İspanya’da yağlayıcı üreticilerinin ve dağıtıcılarının oluşturduğu ASELUBE (Asociación Española de Lubricantes) adlı birlik, sektördeki ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyet gösteren pek çok büyük firmayı (Amalie Motor Oil, Bp, Castrol, Cogelsa, Enilive, Fuchs, Galp, MOTUL, Petronas, Gulf, Elf, Nynas, Q8 Oils, Repsol, Rhenus, Cromogenia, Mobil, Kluber, Quaker Houghton, Shell, Total Energies, Texaco) bir araya getirmiştir. ASELUBE üyeleri, kullanılmış endüstriyel yağların çevreye zarar vermeden toplanması ve yönetilmesi amacıyla 2007 yılında SIGAUS (Sistema Integrado de Gestión de Aceites Usados) adlı kâr amacı gütmeyen bir kuruluş kurmuştur.
SIGAUS’un temel amacı, İspanya genelinde kullanılmış endüstriyel yağların çevreye uygun ve sürdürülebilir şekilde %100 oranında toplanmasını ve yeniden işlenmesini sağlamaktır. Herhangi bir ticari veya ekonomik kazanç amacı gütmeyen bu yapı, gelirlerini yalnızca bu çevresel misyon doğrultusunda kullanmaktadır. Üye firmalardan sağlanan mali katkılar, kullanılmış yağların toplanması, ayrıştırılması ve yeniden işlenmesi süreçlerinin finansmanında kullanılmaktadır.
SIGAUS, atık yağların yalnızca ayrı şekilde (diğer sıvı ve katı atıklardan arındırılmış olarak) toplanmasını değil, aynı zamanda yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini de sağlamaktadır. Kurum, üyeleri adına çevre otoritelerine gerekli raporlamaları yapmakta, işletme önleme planları hazırlamakta ve çevresel hedeflerin takibini gerçekleştirmektedir. Bu yönüyle sadece bir atık yönetim organizasyonu değil, aynı zamanda çevresel sorumluluğun da bir temsilcisidir.
Uygulamada SIGAUS, hem üyelerinin satış bazında katkılarını koordine etmekte hem de kullanılmış yağların lisanslı toplayıcılar tarafından toplanması, taşınması ve işlenmesini organize etmektedir. Bugün itibarıyla SIGAUS, İspanya genelindeki servisler (Balear Adaları dahil), bayiler ve sanayi tesislerinden atık yağ toplayan yaklaşık 50 lisanslı toplayıcıyla iş birliği içindedir. Bu sayede ülkenin dört bir yanında, belirli teknik kriterleri sağlayan atık yağların ücretsiz olarak toplanması ve yeniden ekonomiye kazandırılması gerçekleştirilmektedir.
SIGAUS’un 2024 Yılı Çevresel Katkıları
SIGAUS’un, İspanya’da çevre politikaları, sürdürülebilir kalkınma ve iklim değişikliğiyle mücadeleden sorumlu Ekolojik Geçiş ve Demografik Mücadele Bakanlığı’na (MITECO) sunduğu resmi raporlara göre, 2024 yılı boyunca toplam 132.568 net ton kullanılmış madeni yağ toplanarak çevreye duyarlı şekilde geri kazanılmıştır.
Bu atık yağların %74’ü, rafinasyon süreciyle yeniden işlenmiş ve yeni baz yağlara dönüştürülerek yağlayıcı üretiminde kullanılmıştır. Kalan %26’lık kısmı ise enerji geri kazanımı amacıyla alternatif yakıt olarak değerlendirilmiş ve bu kapsamda çimento fırınlarında, kâğıt fabrikalarında ve termik santrallerde enerji üretiminde kullanılmıştır.
Bu uygulamalar sayesinde, fosil kaynaklara olan bağımlılık azaltılarak, 83.000 tondan fazla CO₂ emisyonunun atmosfere salınması da önlenmiştir. Böylece SIGAUS, döngüsel ekonomi modeline ve karbon ayak izinin azaltılmasına önemli katkılar sağlamıştır.
Sonuç olarak İspanya’nın SIGAUS modeli, AB içinde atık yağ yönetimi alanında örnek gösterilen sürdürülebilir sistemlerden biri olarak dikkat çekmektedir. Döngüsel ekonomiye katkı sağlayan bu yapı, hem çevreyi korumakta hem de sanayiye değerli bir ham madde kaynağının yeniden kazandırılmasını sağlamaktadır.
Kaynaklar
Asociados y Socios Colaboradores, [Internet] https://aselube.net/quienes-somos/informacion-corporativa/asociados-y-socios-colaboradores/#asociados
Gestión de Aceites Usados (SIGAUS), [Internet] https://www.lubritec.com/gestion-de-aceites-usados-sigaus/
Sigaus gestionó más de 132.000 toneladas de aceite industrial usado en 2024, [Internet] https://www.interempresas.net/Reciclaje/Articulos/596477-SIGAUS-gestiono-mas-de-132000-toneladas-de-aceite-industrial-usado-en-2024.html
#SIGAUS #Ispanya #kullanilmisyaglar #atikyaglar #VolkanPelitli
