İsveç, atık yönetimini yalnızca “çöp toplama” faaliyeti olarak değil, aynı zamanda döngüsel ekonominin vazgeçilmez bir parçası olarak ele almaktadır. Bu yaklaşımın en çarpıcı örneklerinden birisi ise atık madeni yağların yönetimidir. Ülkenin önde gelen çevre hizmetleri şirketlerinden olan Ragn-Sells, 2005 yılından bu yana sanayi tesislerinden, limanlardan ve otomotiv atölyelerinden her yıl yaklaşık olarak 40.000 ton atık yağı toplayarak işleme almaktadır. Toplanan bu yağlar, modern tesislerde üç aşamalı ileri arıtma süreçlerinden geçirilerek su, çamur ve kirleticilerden tamamen arındırılmakta ve %75–95 oranında yeniden baz yağlara dönüştürülmektedir.
Bu sayede hem petrol rafinasyon ihtiyacı azalmakta hem de sera gazı emisyonlarında kayda değer bir düşüş sağlanmaktadır. Elde edilen baz yağlar, ham petrolden üretilen baz yağlarla benzer kaliteye sahip olduğu için endüstride güvenle kullanılabilmektedir. Bu uygulama sayesinde, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’ndan SKA 12.2 (2030’a kadar doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin ve etkin kullanımının sağlanması), SKA 12.4 (2020’ye kadar üzerinde anlaşmaya varılan uluslararası çerçevelere uygun olarak kimyasalların ve tüm atıkların yaşam döngüleri boyunca çevresel olarak sağlam biçimde yönetimlerinin sağlanması ve bu kimyasalların ve atıkların insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirgemek için havaya, suya ve toprağa karışmalarının önemli ölçüde azaltılması) ve SKA 12.5 (2030’a kadar önleme, azaltma, geri dönüşüm ve tekrar kullanma yoluyla katı atık üretiminin önemli ölçüde azaltılması) hedeflerine doğrudan katkı sağlanmaktadır.
Modelin dikkat çeken bir diğer unsuru ise atık yağ filtrelerinin geri kazanımıdır. Ragn-Sells, her yıl otomobil, kamyon ve ticari araçlardan 1.000 tonun üzerinde yağ filtresi toplayarak, bu atıkları %50 metal, %35 filtre kağıdı ve %15 yağ olmak üzere üç bileşene ayırmaktadır. Ayrılan metaller geri dönüşüm tesislerinde yeniden ham maddeye dönüştürülürken, içlerindeki yağlar arıtılarak baz yağ olarak geri kazanılmaktadır. Böylece yalnızca atık yağlar değil, filtrelerdeki metal ve kâğıt da döngüsel ekonomiye kazandırılarak atık miktarı da önemli ölçüde azaltılmaktadır.
İsveç’te yalnızca Ragn-Sells değil, Stena Recycling ve Svensk Oljeåtervinning gibi şirketler de bu sürecin bir parçasıdır. Stena Recycling’in Halmstad’daki tesisinde atık yağlar işlenerek fuel-oil’e dönüştürülürken, Svensk Oljeåtervinning’in yıllık 35.000 ton atık yağdan fuel-oil üretim kapasitesi bulunmaktadır. Bu aktörler sayesinde ülke genelinde yüksek bir geri kazanım oranına ulaşılmaktadır.
Sonuç olarak, İsveç’te atık yağ toplama ve işleme sistemi oldukça kapsamlı ve güçlü bir yapıya sahiptir. Ragn-Sells’in yıllık 40.000 tonluk toplama kapasitesi, Stena Recycling’in Halmstad’daki fuel-oil üretimi ve Svensk Oljeåtervinning’in 35.000 ton/yıl işleme kapasitesi sayesinde ülke genelinde yüksek bir geri kazanım oranına ulaşılmaktadır. Bu sistem, atık yağların çevreye zarar vermeden ekonomiye yeniden kazandırılmasını sağlamakta, enerji tasarrufuna katkıda bulunmakta ve sera gazı emisyonlarını azaltmaktadır. İsveç’in bu konudaki yaklaşımı, üretici sorumluluğunu ve şeffaflığı ön planda tutmasıyla dikkat çekmektedir.
Bununla birlikte, mevcut veriler toplanan atık yağların ne kadarının İsveç sınırları içinde yeniden işlendiğine dair net bir tablo sunmamaktadır. Bu durum, gelecekte daha kapsamlı raporlama ve ulusal ölçekte izlenebilirlik sistemlerinin geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Böyle bir adım hem geri kazanım oranlarının daha iyi takip edilmesini hem de döngüsel ekonomiye olan katkının ölçülebilir hale gelmesini sağlayacaktır.
